Page 26 - İslam Ahlâkı 6. Ünite

ADAB-I MUAŞERET 6. ÜNİTE

Esnemek, insanda uykusuzluk ve tembellik alametidir ve bir toplantıda konuşmacıya
saygısızlık olarak görülür. Bu bakımdan toplantılarda esnememeye gayret etmeli, bu hâlden
kurtulmaya çalışılmalıdır. Esneme durumunda ağız muhakkak el ile kapatılmalıdır. Konuyla
ilgili olarak bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur: “Allah, aksırmayı sever fakat esnemeyi sev-
mez. Bir kimse aksırıp ‘Elhamdülillâh’ derse, bunu işiten Müslümanlar’ın, ‘yerhamükellah’ diye
karşılık vermesi gerekir. Esneme ise, şeytandandır. Bunun için esneme ihtiyacı duyan kişi müm-
kün olduğu kadar buna mani olsun. Çünkü biriniz esnediği zaman şeytan ona güler.”
525
Toplantılarda konuşma ve dinleme ile ilgili birkaç husus daha vardır. Bunlardan biri söz
almadan konuşmamak ve konuşan birinin sözünü kesmemektir. Bir diğer husus ise konuş-
ma yapmamak insanları sıkacak kadar çok uzun yahut konunun anlaşılmamasına sebep ola-
cak şekilde kısa konuşmamaktır. Yüksek tonda bir ses ile konuşmak, konuşulanı dinlememek
ve başka şeylerle meşgul olmak, İslam ahlakına yakışmayan davranışlardandır.
Toplantıda ikram yapıldığı takdirde İslam ahlakı gereği uyulması gereken birtakım il-
keler vardır. Peygamber Efendimiz (s.a.v), sofrada, hep şükür hâli içinde olmuştur. Özellikle
bir yere misafir olduğunda, takdim edilen yemeklerden dolayı ev sahibinin gönlünü hoş
tutmuş ve ikram edilen yemekleri beğendiğini ifade etmiştir. Ayrıca Peygamberimiz (s.a.v);
“Bana gelince, ben, katiyyen iyice yerleşip oturarak yemek yemem!” buyurmuştur. Resulul-
526
lah’ın (s.a.v) bu konudaki tutum ve davranışları Müslümanlar için rehber olmalıdır. Dolayı-
sıyla Müslüman bir mecliste ikrama aşırı ilgi göstermemeli ve yemeğe kusur bulmamalıdır.
İkramlardan ötürü memnuniyetini ifade etmeli, teşekkür etmeyi unutmamalıdır. Toplantıyı
düzenleyen de gelenlere hürmet göstermeli ve ikramda bulunmalıdır.
Meclisten ayrılmak isteyen izin isteyerek ayrılmalıdır. İzin almadan, haber vermeden çe-
kip gitmek edebe aykırıdır. Bu hususta Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Müminler
ancak Allah ve Resulüne iman edenler ve onun (peygamberin) yanında önemli bir iş
üzereyken ondan izin almadıkça ayrılmayan kimselerdir...” 527

“Müslüman’ın, Müslüman üstündeki hakkı beştir: Selamını almak, hasta
ziyaretine gitmek, cenazesine katılmak, davetine icabet etmek, hapşırınca
yerhamükallah demek.”
(Buhârî, Cenâiz 2; Müslim, Selam, 4.)

525 Buhâri, Edeb, 165, 166; Müslim, Zühd, 54.
526 Ebû Dâvûd, Sünen, III, 476, Tirmizî; Sünen, IV, 273; İbn Mâce, Sünen, II, 1086.
527 Nur suresi, 62. ayet.
167