Page 5 - İslam Tarihi 7. Ünite

7. Ünite
7. Ünite
güneyindeki ülkelerde geleneksel kabile din- %90-100
lerinden sonra ikinci sırayı İslam alır. Afrika N amey Cam %80-89
nüfusunun yaklaşık yarısı Müslüman olmakla %70-79
beraber Gine Körfezi’nin kuzey kıyıları boyunca %60-69
sıralanan ülkelerde bu oran %80’e ulaşır. Afri- Fas %50-59
ka’nın en kalabalık Müslüman nüfusa sahip ül- Büyük Cam Cezay r L bya %40-49
%30-39
keleri Mısır ve Nijerya’dır. Kuzey Afrika ülkeleri Batı Sahra Mısır %20-29
ile doğuda Somali’nin tamamı Müslümandır. %10-19
İslam; sosyal, kültürel ve iktisadi bakımdan da Senegal Mor tanya Mal N jer Çad Sudan Er tre %0-9
Kuzey
kıtada bir gelişme unsuru olmuştur. 7 G ne Burk na N jerya
Faso
Afrika, sömürge döneminin oluşturduğu F ld Gana Ben n Orta Afr ka Güney Et yopya Somal
Sah l
Sudan
karmaşık bir yapıya sahiptir. Batılı ülkelerin 16. Kamerun Cumhur yet
Kongo
ve 19. yüzyıllar arasında sömürgeleştirdikleri Cenne Cam Gabon Kongo Demokrat k Uganda Kenya Mosh Cam
Afrika’da bazı ülkeler hâlâ siyasi ve ekonomik Cumhur yet Tanzanya
olarak bağımlı durumdadırlar. Topraklarında Angola
çıkan yer altı zenginlikleri Batılı şirketler tara- Abuja Cam Zamb ya Mozamb k
fından işletilen, millî ordusu dahi bulunmayan, K Nam bya Z mbabve Madagaskar
ülke güvenliğini Fransa’ya bırakan Cibuti bu- Botsvana
nun tipik bir örneğidir. 8 B D Güney
3. Balkanlarda Müslümanlar Afr ka
Yugoslavya’nın dağılmasından sonra ku- G
rulan devletlerle Arnavutluk, Yunanistan, Ro- Harita 7.3
manya, Bulgaristan ve Türkiye’nin Trakya bö- Afrika kıtasındaki Müslüman nüfusun dağılımı
lümünü de içine alan bölge Balkanlar olarak adlandırılır. BM verilerine göre Balkanlarda her beş kişiden
biri Müslümandır. İslam Güneydoğu Avrupa’da toplu olarak ikinci din durumundadır. Bu bölgede İslam
sayıca en çok Arnavut ve Boşnaklar tarafından temsil edilmektedir.
Balkanlar, Osmanlının 14. ve 15. yüzyılda bölgeye hâkim olmasından itibaren hızla İslamlaşmaya
başlamıştır. Balkanların Osmanlı tarafından Anadolu’daki birçok şehirden önce fethedilmesi bölgenin
İslam’la olan münasebetinin ne kadar derin olduğunun bir göstergesidir. 20. yüzyıla gelindiğinde cami,
medrese, han, kervansaray gibi eserlerle İslam mührünün vurulmadığı bir Balkan şehri kalmamıştır.
9
Bölge insanının İslam’a olan bağlılığı her daim çok kuv-
vetli olmuştur.
Balkanlarda beş asırdan fazla süren Türk hâkimiyeti
sona erdikten sonra bu bölgedeki Müslümanlar siyasi,
askerî ve dinî sorunlarla karşı karşıya gelmişlerdir. Os-
manlıların bıraktığı eserler II. Dünya Savaşı’nın sonrasın-
da oluşan ortamda sistematik bir şekilde yok edilmek
istenmiştir. Geçen yüzyılın başlarında, Balkanlarda Os-
manlı Dönemi’nde inşa edilmiş binlerce eser ya tama-
men yıkılmış ya da başka maksatlarla kullanılmıştır. 1992-
1996 arasındaki savaş sırasında sadece Sırplar tarafından
tahrip edilen eserlerin sayısı sekiz yüzün üzerindedir. 10
Günümüzde siyasal, etnik, dinî, kültürel gibi birçok
konuda en karmaşık bölgelerden biri Balkan coğrafyası-
dır. Bu karmaşadan en fazla Müslümanların etkilendiği Görsel 7.2
Banyabaşı Camii, Sofya
7 Davut Dursun, “Afrika”, DİA, C 1, s. 428-430.
8 Mehmet Mahfuz Söylemez, “Günümüz İslam Ülkeleri”, İslâm’a Giriş, Evrensel Mesajlar, s. 561.
9 Ali Pajaziti, “Islam and the New Balkans”, Balkanlarda İslam, s. 31-33.
10 Mehmet Özdemir, “Müslüman Azınlıklar”, İslâm’a Giriş, Evrensel Mesajlar, s. 582.

125