Page 2 - Tefsir Okumaları 1. Ünite

KUR’AN’I ANLAMAYA GİRİŞ

1. Kur’an’ın Tanımı

“Kur’an” kelimesinin menşei ve anlamı hususunda farklı yorumlar yapılmıştır. Bu kelime;
türemiş veya türememiş, hemzeli veya hemzesiz oluşuna göre anlamlandırılmıştır:

Türememiş olduğunu söyleyenler, bunun Tevrat ve İncil gibi Peygamberimiz Hz. Muham-

med’e (s.a.v.) inen kitaba verilen özel bir isim olduğunu savunurlar. Bu bakımdan ona belli bir
sözlük anlamı vermezler.

Türemiş olduğunu söyleyenler de bu kelimenin hemzeli veya hemzesiz oluşu konusunda
ikiye ayrılırlar:

Hemzeli olduğunu kabul edenlere göre Kur’an:

• “Toplamak” anlamına gelen ءرَقْلَا (el-kar’u) kelimesinden türemiştir. Geçmiş kitapların mey-
ُ ْ
velerini topladığı; müjde, korkutma, emir, yasak, kıssa, sure ve ayetleri bir araya topladığı için bu
adı almıştır.

• “Okumak” anlamını taşıyan َ أرــَق (karae) fiilinden türemiştir.Bu fiil نٰاــْعُف veznine göre çekim
َ
yapılmış ve “Okunan bir kitap” adını almıştır.

Hemzesiz olduğunu kabul edenlere göre ise Kur’an:

• “Delil, burhan, ipucu” anlamına gelen ٌةَنيِرق (karine) kelimesinin çoğulu olan ُنِئارَق (karain)’den
َ
türemiştir. Ayetleri muhteva, nazım, vezin, fasıla ve ahenk yönünden birbirine benzediği ve birbirine
delil olduğu için bununla adlandırılmıştır.

• “Bir şeyi diğerine yaklaştırdı.” manasın-

daki َنرــَق (karane) fiilinden türemiştir. Sureleri, a- TARTIŞALIM
َ
yetleri ve harfleri birbirine yakın ve bitişik olduğu Kur’an’ın özellikleri ile onun türediği
için bu ismi almıştır. 1
toplamak,
İslam âlimlerinin çoğu Kur’an kelimesinin okumak,

“okudu” anlamına gelen “karae” kökünden türe- delil olmak,
diği görüşünü tercih etmişlerdir. 2
bir şeyi diğerine yaklaştırmak gibi an-
Bir hidayet ve i‘caz kitabı olan Kur’an-ı lamlar arasındaki ilişkileri düşünüp arka-
Kerim’in farklı tarifleri yapılmıştır. Bu tarifler ya- daşlarımızla tartışalım.

pılırken, Kur’an’ın sahip olduğu pek çok özellik-
lerden en önemlileri göz önünde bulundurulmuştur. Bu tariflerin en kapsamlı olanlarından bir kaçı
şöyledir:

• “Kur’an, Hz. Muhammed’e (s.a.v.) vahiy yoluyla indirilmiş, mushaflarda yazılmış ve on-
dan tevâtür yoluyla şüphesiz bir şekilde nakledilmiş olan kitaptır.”

1 Zerkani, Menâhilu’l-İrfân, C. 1, s. 16-17; Ömer Çelik, Tefsir Usulü ve Tarihi, s. 29-30.
2 İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s. 32.

10