Page 2 - AİHL Temel Dini Bigiler 4. Ünite

4. ÜNİTE

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. “Ahlak-ı hamide” ne demektir? Hangi tutum ve davranışlara ahlak-ı hamide diyebi-
liriz? Araştırınız.

2. Güzel ahlaklı olmanın önemi ile ilgili atasözü, deyim ve güzel sözler bulunuz.
3. “İlk peygamberlerden itibaren halkın hatırında kalan bir söz vardır; Hayâ etmedik-
ten sonra istediğini yap!” (Buhârî, Edeb, 78.) hadis-i şerifinin ne manaya geldiğini
araştırınız.

4. “Hilfü’l-Fudûl” nedir, hangi amaçla, kimler tarafından kurulmuştur? Araştırınız.
5. Osmanlı’da, güzel bir âdet olarak uygulanan “zimem defterleri”ni araştırınız.

1. OLUMLU TUTUM VE DAVRANIŞLAR

Peygamber Efendimiz 1.1. Adalet
buyuruyor ki:
Adalet, bir şeyi yerli yerine koymak, her hakkı
“… Güçsüzlerin hakkının güç- hak sahibine vermektir. Haksızlıklardan uzak dur-
lülerden alınmadığı bir toplumu mak, orta yolu tutmak, tutum ve davranışlarda den-
Allah (c.c.) nasıl temize çıkarır!” geli ve ilkeli olmaktır. Bir diğer anlamı ise davranış
İbn Mâce, Fiten, 20. ve hükümde doğru olmak, hakka göre hüküm ver-
mektir. Adalet aynı zamanda bireysel ve toplumsal
hayatta birlik ve beraberliği, eşitlik ve doğruluk il-
kelerine uygun bir şekilde davranmayı sağlayan
1
DEĞERLENDİRELİM ahlaki bir erdemdir.
Adalet, karşılıklı saygı ve sevginin gözetilmesi,
Numan bin Beşir (r.a.) şöyle anla- hak dağıtımı ve paylaşımında ölçülü olmak demek-
tır: Babam beni Resulullah’a (s.a.v.) tir. Bununla birlikte devletin vatandaşa, anne baba-
götürdü ve: “Ben, sâhip olduğum bir nın çocuğuna, öğretmenin öğrencisine, eşlerin bir-
köleyi bu oğluma verdim.” dedi. Bu-
nun üzerine Resulullah (s.a.v.): birlerine, bir kimsenin arkadaş, dost ve akrabasına
gereken ilgiyi, sevgiyi, saygıyı göstermesi; patronun
‘Buna verdiğini diğer çocuklarına
da verdin mi?’ diye sordu. Babam: işçisine hak ettiği ücreti vermesi âdil olmanın gere-
ğidir. Toplumda adalet olmadan düzen sağlanamaz.
‘Hayır, vermedim.’ dedi. Resulullah Eğer adalet yoksa sevgi, saygı gibi ahlaki değerler
(s.a.v.):
de bir anlam ifade etmezler. Âdil olmayan insan, ek-
‘O halde yaptığın hibeden (bağış- sik ve noksan sayılır. Böyle insanda bencillik ve kibir
tan) dön!’ buyurdu. gibi kötü huylar kendini gösterir.
Buhârî, Hibe 12, Şehâdât 9; Müslim,
Hibât 9-18. Allah Teâlâ’nın isimlerinden biri de “çok âdil,
asla zulmetmeyen, hakkaniyetle hükmeden, hak-
Hadiste verilmek istenen mesaj
nedir? Arkadaşlarınızla değerlen- tan başkasını söylemeyen ve yapmayan.” anlamına
2
diriniz. gelen “el-Adl”dir . Allah Teâlâ, adaleti ve iyiliği em-
reder ve “… Daima âdil davranın. Muhakkak ki Al-
3
lah, âdil davrananları sever.” buyurur. Allah (c.c.),
1. Mustafa Çağrıcı, “Adalet”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 1, s. 341.
2. bk. Tirmizî, Deavât, 83.
3. Hucurât suresi, 9. ayet.
96