Page 16 - Temel Dini Bigiler İslam-2 Lise 3. Ünite

3. ÜNİTE

Nema: Bir malın ticaret ya da doğum yolu ile artması demektir. Bu artış toprak ürünlerinde
tarım ile, ticari mallarda alım satım yoluyla ve zekâta konu olan evcil hayvanlarda yavrulama
yoluyla gerçekleşir. Altın ve gümüş ise yapısal olarak artma özelliği taşırlar.

Öşür: Toprak ürünlerinden alınan zekâta öşür adı verilir. Toprak ürünlerinde zekât; sulama,
gübreleme gibi masraflar yoksa onda bir, varsa yirmide bir oranında verilir.

Dinimizde Müslüman, hür ve zengin sayılan kimseler zekât vermekle yükümlüdür. İslam,
bir kimsenin zengin sayılabilmesi için çok büyük servet sahibi olmasını beklemez. Bir kimsenin
dinimizce zengin sayılabilmesi için kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin temel ihti-
yaçlarını ve borçlarını karşıladıktan sonra; 80,18 gram altın veya buna denk para, 5 deve, 30
sığır, 40 koyun veya tarım ürünlerinden birine veya daha fazlasına sahip olan her Müslüman
dinimize göre belirlenen ölçülerde ve hicri takvime göre yılda bir kez zekât vermelidir.

Dinimizde kimlerin zekât yükümlüsü olduğu belirlendiği gibi zekâtın kimlere verilebileceği
konusu da açıklanmıştır. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de, “Sadakalar (zekâtlar), Allah’tan bir farz
olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam’a ısındırılacak olan-
larla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda
kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.” buyrularak zekât
33
verilebilecek kişiler sayılmıştır.

Ayete göre zekât verilebilecek kimseler şunlardır;

Fakirler: Gelirleri ihtiyaçlarını karşılayamayan, nisap miktarından daha az malı bulunan
kimselere denir.

Düşkünler (Miskinler): Hiçbir malı veya geliri olmayan kimseye denir. Miskinler fakirlerden
daha zor durumdaki muhtaç kimselerdir.

Köleler: Köleler, düşmana esir olanlar ve sömürge YORUMLAYALIM
altında bulunan yardıma muhtaç Müslümanlardır.
“Ey iman edenler! Allah’a ve
Borçlular: Borcu olan ve borcundan başka nisap ahiret gününe inanmadığı hal-
miktarı malı bulunmayan kimselerdir. de insanlara gösteriş olsun diye
malını harcayan kimse gibi, sa-
Yolda kalanlar: Herhangi bir nedenle parasızlıktan dakalarınızı başa kakmak ve gö-
yolda kalmış kimselerdir. nül kırmak suretiyle boşa çıkar-
mayın...”
Zekât memurları: Peygamber Efendimiz (s.a.v.) (Bakara suresi, 264. ayet.)
döneminde ve daha sonraları zekât, devlet eli ile topla- Yukarıdaki ayette infak ederken
nırdı. Bu işle görevlendirilenlerin maaşları da toplanan dikkat edilmesi istenen hususlar
zekâttan verilirdi. nelerdir? Yorumlayınız.
Kalpleri İslam’a ısındırılmak istenenler (Müellefe-i
Kulûb): İnsanları İslam’a davet etmek, onlara İslam’ın
güzelliğini hissettirmek Müslümanlar’ın esas görevlerindendir. İslam’a ilgi duyanların gönülle-
rini İslam’a ısındırmak için de zekât verilebilir.

Allah (c.c.) yolunda olanlar: İslam’ın yüceltilmesi ve yayılması için mücadele eden kimse-
lerdir.

33 bk. Tevbe suresi, 60. ayet.-

85