Page 22 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 4. Ünite

ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER (İSLAM 1)

İslam dininde beşeri ilişkilere ve
bu ilişkilerin temelini oluşturan ahla-
ki özelliklere çok önem verilmiştir. Ör-
neğin “Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik
yapmayı, yakınlara yardım etmeyi
emreder; hayasızlığı, fenalık ve az-
gınlığı da yasaklar. O, düşünüp tu-
tasınız diye size öğüt veriyor.” aye-
67
tinde adalet, ihsan, yakınları gözetmek
gibi iyilikler emredilirken; her türlü çirkin
iş, fenalık ve azgınlık yasaklanmıştır.
Peygamber Efendimiz bir hadisinde
Müslümanı, “Dilinden ve elinden (gele-
cek kötülükler konusunda) Müslüman- Görsel 44: Darda kalanlara yardım etmek insani
ların güven içinde oldukları kimse!” vazifemizdir.
68
diyerek tarif etmiştir. Bir diğer hadisinde ise “Sizden biriniz kendisi için istediğini Müslüman kar-
deşleri için de istemedikçe gerçek manada mü’min olamaz.” buyurarak insanlar arasındaki ilişki-
69
leri her yönüyle kuşatan ve bütün ahlaki davranışların özünü teşkil eden bir ilkeye dikkat çekmiştir.
Karşılıklı vazifelerimiz arasında selamlaşmak, davete icabet etmek, zor zamanlarında yardımlaş-
mak, hastaları ziyaret etmek, cenazelere katılmak da vardır. Bu konuda Peygamber Efendimiz
şöyle buyurmaktadır: “Müslümanın Müslüman üzerinde altı hakkı vardır. Karşılaştığında selam
verir, davetine icabet eder, aksırdığı zaman elhamdülillah derse yerhamükallah der, hastalandı-
ğında ziyaretini yapar, öldüğünde cenazesinin ardından yürür, kendisi için sevdiğini o kardeşi için
de sever.” 70

Dinimizde insanlar arası ilişkilerin en temel esası adalettir. İnsanlara karşı vazifelerimiz ara-
sında ilk sırada yer alan adalet, toplumsal yapımızın temel taşıdır. Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de
Peygamber Efendimize hitaben “… Eğer hüküm verirsen, aralarında adaletle hükmet. Çün-
kü Allah adil olanları sever.” buyrularak verilecek hükümlerde adaletin gözetilmesi gerektiği
71
bildirilmiştir. Aynı şekilde “Allah size, mutlaka emanetleri ehil olanlara vermenizi ve insanlar
arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne kadar güzel
öğütler veriyor! Şüphesiz Allah her şeyi işitici, her şeyi görücüdür.” ayetiyle bizlere de
72
emanetleri ehline vermemiz ve adaletle hükmetmemiz emredilmektedir.

Kur’an-ı Kerim’de yer alan ahlaki prensipler Allah’ın (c.c.) insanlara gönderdiği diğer ilahi
kitaplarda da yer alır. Bu konuda “Vaktiyle biz, İsrailoğullarından yalnızca Allah’a kulluk ede-
ceksiniz, ana-babaya, yakın akrabaya, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz diye söz al-
mış ve ‘İnsanlara güzel söz söyleyin, namazı kılın, zekâtı verin’ diye de emretmiştik. Sonun-
da azınız müstesna, yüz çevirerek dönüp gittiniz.” ayeti inanç, ibadet ve ahlak konularının
73
bütün insanlara baştan beri vahyedildiğini göstermektedir. Yine Kur’an-ı Kerim’de “Allah’a ibadet
edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, ya-
kın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara iyi
davranın; Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.” buyrularak
74
insanlar, inanç esasları yanında ahlaki açıdan da emir ve yasaklarla sorumlu tutulmuşlardır.

67 Nahl suresi, 90. ayet. 71 Maide suresi, 42. ayet.
68 Buhârî, İman, 5; Müslim, İman, 66. 72 Nisâ suresi, 58. ayet.
69 Buhârî, İman, 7; Müslim, İman, 71-72. 73 Bakara suresi, 83. ayet.
70 İbn Mâce, Cenaiz: 43. 74 Nisâ suresi, 36. ayet.

106