Page 21 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 4. Ünite

ANAHATLARIYLA İSLAM AHLAKI

edilmiş ve büyük günahlardan sayılmıştır. Yine diğer insanların namusuna dil uzatmak, şeref ve
itibarlarını zedelemek, gıybetlerini yapmak, alay etmek, mahremiyetlerini araştırmak gibi hak ihlali
sayılan fiiller yasaklanmış ve her birine ağır cezalar öngörülmüştür.
63
Bu konuda Peygamber Efendimiz de Müslümanlar arası ilişkilerin nasıl olması gerektiğini
belirttikten sonra can, mal ve namus emniyetine dikkat çekmiştir: “Birbirinizle hasetleşmeyiniz.
Almayacağınız bir malın fiyatını müşteri kızıştırmak için artırmayınız. Birbirinize kin ve nefret bes-
lemeyiniz. Birbirinize darılıp yüz çevirmeyiniz. Birinizin satışı üzerine başka biriniz satış yapma-
sın. Ey Allah’ın kulları kardeş olunuz. Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Ona zulüm ve haksızlık
yapmaz, yardımı kesmez ve onu hakir görmez. -Peygamberimiz üç defa göğsüne işaret ederek
buyurdular ki- Takva buradadır. Müslüman kardeşini hor ve hakir görmesi, bir kimseye şer olarak
yeter. Her Müslümanın kanı, malı ve ırzı, başka Müslümana haramdır.” 64

Bir başka hadisinde ise Sevgili Peygamberimiz yine Müslümanların birbirleriyle olan huku-
kunu dile getirerek şöyle buyurmuştur: “Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, hak-
sızlık yapmaz, onu düşmana teslim etmez. Müslüman kardeşinin ihtiyacını gideren kimsenin Allah
da ihtiyacını giderir. Kim bir Müslümandan bir sıkıntıyı giderirse, Allah Teâlâ o kimsenin kıyamet
günündeki sıkıntılarından birini giderir. Kim bir Müslümanın ayıp ve kusurunu örterse, Allah Teâlâ
da o kimsenin ayıp ve kusurunu örter.” 65

Dinimizin ahlaki prensipleri, toplumsal
yapıyı karşılıklı sevgi ve saygı esaslarına göre
kurmaya, haklara riayet etmeye, bireysel ve
toplumsal sorumlulukları yerine getirmeye yö-
neliktir. Bu yönüyle dinimizde herkes bir arada
yaşamanın gerektirdiği vazifeleri yerine getir-
mekle mükelleftir. İnsanlara karşı sorumluluk-
larımız arasında birbirimizi sevmek ve karşılıklı
haklarımıza saygı göstermek de vardır. Toplu-
mun diğer üyeleriyle uyumlu bir şekilde yaşa-
yabilmek için karşılıklı sevgi ve saygı gerekir.
Bu konuda Peygamber Efendimiz “Büyükleri- Görsel 43: Dinimiz büyüklerimize saygı,
mize saygı göstermeyen ve küçüklerimize mer- küçüklerimize sevgi göstermeyi emreder.
hamet duymayan bizden değildir.” buyurarak
66
toplumsal yapımızın saygı ve sevgi temelli olması gerektiğini vurgulamıştır. Çalışmak, üretmek,
yakınlarımıza ve topluma yük olmamak, kamuya ait malları, okulları, hastaneleri, ormanları ve
çevreyi korumak da toplumsal görevlerimizdendir.

Kur’an-ı Kerim’de ve sünnette emredilen ahlaki davranışlar toplumda huzur, güven ve istik-
rarı sağlamayı; birlik ve beraberliğin hâkim olduğu erdemli bir toplum oluşturmayı hedefler. Yar-
dımlaşmak ve dayanışmak, sevinçleri ve kederleri paylaşmak, birlik ve beraberlik ruhuyla hareket
etmek gibi ahlaki tutumlar bir arada yaşamanın vazgeçilmez gereklerindendir. Uzak durulması is-
tenen davranışlar ise toplumu derinden sarsacak, huzur ve emniyeti bozacak kötülüklerdir. İslam
dininde bütün emir ve yasaklar toplumda huzur ve güvenin sağlanmasına, insanların bir arada
mutlu bir şekilde yaşamasına ve birlikteliğin muhafazasına dönüktür.

63 bk. Bakara suresi, 188. ayet; Nisâ suresi, 29. ayet; 64 Buhârî, Edeb, 57; Müslim, Birr, 32.
Maide suresi, 38. ayet; Nûr suresi, 4, 23. ayetler; Hu- 65 Buhârî, Mezâlim, 3; Müslim, Birr, 58.
curât suresi, 11-12. ayetler. 66 Tirmizî, Birr, 15.

105