Page 24 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 3. Ünite

HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA

AÇIKLAYALIM

Diyanet İşleri Başkanlığı-
nın internet sitesinde yer alan
vaazlardan birini inceleyerek
bir vaazın nasıl hazırlandığını
açıklayınız.

2.3. Vaaz ve Ders Sunumu

Vaazın sunumunda dikkat edilecek başlıca hususlar şunlardır: 29
• Vaaz sırasında vaizin önünde mutlaka bir plan ve gerekli notlar bulunmalı, hazırlıksız konu-
şulmamalıdır.
• Vaiz, cemaatin karşısına geçmeden önce gerekli hazırlıkları yapmalıdır. Kılık kıyafetinin temiz,
düzgün ve uyumlu olmasına dikkat etmelidir.
• Vaaza giriş kısa ve anlaşılır olmalıdır. Özellikle cuma ve bayram gibi cemaatin, normal gün ve
vakitlerden daha yoğun olduğu zaman dilimlerinde uzun bir başlangıçtan kaçınmak gerekir.
• Vaaza başlama duası okunduktan sonra, konuya dikkat çekici bir hitapla başlamak önemlidir.
Vaazın giriş kısmında öncelikle böyle bir konunun niçin seçildiği çarpıcı cümlelerle açıklana-
bilir.
• Vaazın gelişme bölümünde, cemaat tarafından merak edilecek muhtemel sorulara ve ko-
nuyla ilgili açıklayıcı görüşlere yer verilir. Uygun hikâyeler, benzetmeler, gözlemler, hatıralar
ve örneklendirmelerle bu bölüm zenginleştirilebilir. Anlatılanların ve temel kaynaklarda yer
alan bilgilerin günlük yaşantıyla ilişkisi kurulur.
• Giriş konu ile ilgili ayet ve hadisle yapılmalıdır.
• Vaazda süre yirmi dakika ile kırk dakika arasında olmalı.
• Vaazın irticalen sunulması, hatibin bilgili ve konuya hazırlıklı olduğu intibaını güçlendirdiği için
cemaat üzerinde daha etkili olmaktadır. Konuşmasını sürekli metinden okuyarak yapan bir
vaizin göz iletişimiyle, jest ve mimikleriyle cemaatin ilgi ve dikkatini kendine çekmesi müm-
kün değildir.

• Vaiz konuşurken beden dilini kullanmaya özen göstermeli, ölçülü jest ve mimikleriyle konu-
nun anlaşılmasını kolaylaştırmaya çalışmalıdır. Jest ve mimiklerin, anlatılan muhteva ile uyum
içerisinde olmasına dikkat edilmelidir. Sunum sırasında sesi gereğinden fazla yükseltmek, vü-
cudu, elleri ve kolları normalin ötesinde hareket ettirmek, aşırı duygusal bir tutum sergileye-
rek cemaati ağlatmak, mizahi, heyecanlı ya da politik bir üslup kullanmak doğru değildir.

29 Abdurrahman Çetin, Hitabet ve İrşat, s. 177; Heyet, Vaaz Kılavuzu, s. 73.

82