Page 60 - Fıkıh 4. Ünite

FIKIH

Orucun Fid yesi
Fidye, yaşlılık veya iyileşme ihtimali bulunmayan bir
Orucu Bozmayan Durumlar hastalık sebebiyle oruç tutamayan kişinin, tutamadığı her
• Oruçlu olduğunu unutarak bir şey- güne karşılık bir fakire, sabah ve akşam yemek yedirmesi
ler yemek ve içmek: Peygamber Efendi- veya bu yemeğin bedelini para olarak vermesidir. Bu hu-
miz şöyle buyurmuştur: susta Kur’an-ı Kerim’de “...Oruç tutmaya güç yetireme-
“Bir kimse oruçlu olduğunu unu- yenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder...” buyurul-
107
tarak yer içerse orucunu tamamlasın, maktadır.
bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş Oruç tutmaya gücü yetmeyen düşkün ve yaşlı kimseler
ve içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 7) ile iyileşme ümidi olmayan hastalar, Ramazan ayının her
• Abdestten sonra ağızda kalan ıslaklık. günü için birer fidye verir. Fidye verecek olanlar, dilerler-
• Boğaza toz ve duman girmesi, kulağa se fidyenin hepsini bir fakire topluca verebilirler veya ayrı
su kaçması. ayrı fakirlere dağıtabilirler. Bu fidye, Ramazanın başlan-
• Dişleri arasında sahur yemeğinden
kalan ve nohut tanesinden küçük kırıntıyı gıcında verilebileceği gibi, Ramazanın içinde veya sonun-
yutmak. da da verilebilir. Fidye vermeye güç yetiremeyenler, tevbe
• Kendi isteği olmayarak kusmak, ağız- edip Allah’tan af dilerler.
dan dışarı çıkmayan kusuntuyu geri yutmak. Fidye veren kişi şayet sonradan iyileşirse fidye verdiği
• Misvak kullanmak, macunsuz diş fır- oruçlarının kazasını da tutmak zorundadır.
çalamak. (Diş macununun tat vermesi veya
suyun boğaza kaçması ihtimalinden dolayı 3.3. Oruç Çeşitleri
imsaktan önce diş fırçalamaya özen göste- a. Farz Oruçlar
rilmelidir.)
• Gül, çiçek, esans, misk gibi güzel ko- • Ramazan Orucu: Ramazan ayında oruç tutmak farz-
kuları koklamak, sürünmek. dır. Peygamberimiz, “Hilali (ramazan hilalini) görünce
• Göze sürme çekmek. oruca başlayın; onu tekrar (şevval hilalini) görünce bay-
• Mideye etkisi ulaşmayan bir ilacı vü- ram yapın. Eğer hava kapalı ise içinde bulunduğunuz
108
cuda sürmek veya damlatmak. ayı otuz güne tamamlayın” buyurarak bu orucun ne
• Kan aldırmak, hacamat yaptırmak. zaman tutulacağını açıklamıştır.
• Gündüz uyurken ihtilam olmak. • Ramazan Orucunun Kaza veya Kefareti: Vaktinde tu-
• Banyo yapmak. Geceleyin ihtilam tulamayan ya da bir özürden dolayı bozulan Rama-
veya cünüp olan kimsenin imsaktan sonra zan orucunun kazasını ve özürsüz olarak bozulan
gusül alması orucu bozmaz. Ramazan orucunun kefaretini tutmak gerekir.
Orucu bozmayan durumlarda oru-
cun bozulduğunu zannederek yiyip iç- b. Vacip Oruçlar
mek, orucun kazasını gerektirir. • Adak orucu: Adak orucu, bir kimsenin Allah rızası
Tükürüğü ağızda biriktirip yutmak, için tutmayı adadığı oruçtur. Bu oruç iki türlüdür:
gıda verme ihtimali olan yemek kokusu-
nu veya gül gibi güzel bir kokuyu içine a. Bir şarta bağlı olarak adanan oruç: Mesela; “Falan
çekmek, gusül ya da abdestte ağza ve bur- işim olursa Allah rızası için üç gün oruç tutaca-
na su verirken aşırı gitmek mekruhtur. ğım.” diyen kimsenin şart gerçekleştiğinde adadığı
Oruçlunun oruç tutamayacak şekil- orucu tutması gerekir. İmsak vaktine kadar bu
de kendisini güçsüz duruma düşürecek
kadar ağır iş yapması mekruhtur. Ancak oruca niyet edilmesi gerekir.
ağır işte çalışmak zorundaysa o kimsenin b. Bir şarta bağlı olmaksızın adanan oruç: Eğer tutula-
oruçluyken çalışması mekruh değildir.
cağı gün belirtilmişse o günde, gün belirtilmemişse
istenilen bir zamanda tutulması vacip olur. Bu oruca
kuşluk vaktine kadar niyet edilebilir.

107 Bakara suresi. 184. ayet.
108 Buhârî, Savm, 11.

122