Page 35 - Fıkıh 4. Ünite

4. Ünite - İbadat

2. Zekât

2.1. Zekâtın Farziyeti ve Önemi
Kelime anlamı; temizlik ve bereket olan zekât, dinen zengin
sayılan Müslümanın sahip olduğu malın bir bölümünü Allah
rızası için belirli kişilere karşılıksız olarak vermesi anlamına
gelmektedir.
Fakirlik, çok eski medeniyetlerden günümüze kadar bir
problem olarak hep var olmuştur. Varlıklı kimseler, fakirlere
çeşitli adlar altında yardım yapsalar da dünyada sistemli bir
uygulama mevcut olmamıştır. İslam güneşinin ortaya çıkma-
sıyla zekât ve sadakayla ilgili hükümler tedrici olarak gelmiş
ve bu konuda çözümler üretilmiştir.
Mekke döneminde İslam, fakirlik meselesine eğilmiş
yoksulları doyurmayı ve gözetmeyi, yoksullara giyecek ve
mesken teminini teşvik etmiştir. Ziraatçilere hasat za-
55
manı mahsulden ayırmalarını emretmiştir. Yine Mekke
56
döneminde gelen ayetlerde “Onlar zekâtı verirler.” şek- Zekât
linde ifadeler kullanılmış ve zekât vermenin müminlerin
tabiî vasıfları olduğuna işaret edilmiştir. Zekâtın kurum-
57
sallaşması Medine döneminde Müslümanların bir vatan,
devlet ve iktidara sahip olmalarıyla söz konusu olmuş-
tur. Ayet ve hadislerle zekât kesin olarak emredilmiştir.
58
Naslarda hangi mallardan ne kadar ve kimlere verileceği,
kimler tarafından toplanıp dağıtılacağı hakkında geniş bil-
giler verilmiştir. 59

Kur’an-ı Kerim’de yirmi sekizi namazla birlikte olmak üze-
re muhtelif isimler altında otuz yedi yerde zekât emri bulun-
maktadır.
60
İslam dininin beş temel esasından biri olan zekât, hicretin
ikinci yılında Şevval ayı içinde emredilerek kurumsallaşmaya
başlamıştır. Zekâtın farz olduğu kitap, sünnet ve icma ile sa-
bittir.
Allah Teâla (c.c.) pek çok ayette zekâtı emretmiştir:

ٰ
ٰ
ٰ
َ
َ
ُ َ َ
َّ
َّ
ُ
َ
﴾... ةوكزلا اوتاو ةولصلا اومي۪قاو ﴿
“Namazı kılın, zekâtı verin...” 61
55 bk. Müddessir suresi, 38-46. ayetler; Kalem suresi, 19-33. ayetler; Fecr suresi,
17-18. ayetler; Mâûn suresi, 1-7. ayetler.
56 bk. En’am suresi, 141. ayet.
57 bk. Mü’minûn suresi, 4. ayet; A’raf suresi, 156-157. ayetler; Fussilet suresi, 6-7.
ayetler.
58 Bakara suresi, 110. ayet; Tevbe suresi, 5. ve 138. ayet.
59 Hayreddin Karaman, İslam’ın Işığında Günümüz Meseleleri, C 1, s. 116.
60 Örneğin bk. Tevbe suresi, 103; İbrahim suresi, 31. ayet.
61 Bakara suresi, 43, 110; Nisa suresi, 77; Nur suresi 65. ayetler.
97