Page 10 - Fıkıh 4. Ünite

FIKIH

Özür Sahiplerinin Abdesti

Abdestini tutamayacak şekilde devamlı bir özrü bulu-
nan kimseye özür sahibi denir.
Devamlı akan kan, çıkmasına engel olunamayan id-
rar, bir hastalık sebebiyle herhangi bir organdan gelen
ve abdesti bozan necis akıntı özür sayılan hâllerdir.
• Özür sahibi olan kimse, her vakit namazı için
ayrı abdest alır. Bir abdestle iki vakit farz namazı
kılamaz. Ancak bir vakit içerisinde o vaktin farz
namazını kılabildiği gibi kaza ve nafile namazlar
da kılabilir. Kur’an okuyabilir. Şâfii mezhebine
göre her namaz için ayrı abdest alınır.
Abdest, namazın şartlarındandır. • Özürlünün abdesti vaktin çıkmasıyla bozulur.
Mesela özürlü olan kişi sabah namazı için abdest
alsa güneşin doğmasıyla aldığı abdest bozulur.
Bu nedenle özürlü kimse vakit girdiğinde yeniden
abdest alır.
• Özür sahibinin abdesti, özür durumuna sebep
olan necasetin vücuttan çıkmasıyla veya elbiseye
bulaşmasıyla bozulmaz. 25
Adabına uygun bir şekilde gusül • Özür sahibi olan kadına, hayız ve nifas hâlinde
şöyle alınır: haram olan şeylerden hiçbirisi haram değildir.
• Özür durumu ilk ortaya çıktığında namazı vaktin
Gusüle başlarken eûzü besmele çeki- sonuna kadar geciktirerek kılmak müstehaptır.
lir ve Allah rızası için gusletmeye niyet
edilir. Önce eller ve avret bölgesi yıkanır. • Özür durumunda bulunanlar imamlık
Bedende necaset varsa temizlenir. Sonra yapmamalıdır.
abdest alır gibi ağza ve burna su verilir.
Oruçlu olan kimse boğazına suyun kaç- Gusül: Bütün bedeni ibadet niyetiyle hiç bir kuru
mamasına dikkat eder. Sonra başa, sağ yer bırakmadan yıkamaktır. Gusül, bazı ibadetlerin
ve sol omuza su dökülür, her defasında yapılmasına engel oluşturan hâlleri ortadan kaldır-
beden ovulur. Saç diplerine, kulakların ması bakımından önemlidir. Cenab-ı Hak, Kur’an-ı
içlerine, kapanmamış küpe deliklerine, Kerim’de “… Eğer cünüpseniz boy abdesti alın...”
26
göbek çukuruna ve bedenin diğer kı- buyurmaktadır.
sımlarına su ulaştırmaya özen gösterilir.
Bedende kuru yer kalmamasına dikkat Hanefi mezhebine göre gusülün üç farzı vardır:
edilir. 1. Ağza bolca su verip boğaza kadar çalkalamak,
Suyu gereğinden fazla veya az kullan-
mak, guslederken konuşmak, bir özrü 2. Burna su çekip içini iyice temizlemek,
olmadığı hâlde başkasından yardım is- 3. Bütün bedeni, hiç kuru yer bırakmadan yıkamak.
temek gusülde mekruh olan davranışlar- Şâfii mezhebine göre niyet de farzdır. Vücuda
dandır. Gusül, abdest yerine de geçer.
bulaşan necaseti temizlemek şartır. Ağzı ve burnu
temizlemek sünnettir. Çünkü Şâfiilere göre ağız ve
burun vücudun iç kısmı kabul edilir.

25 Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihâli, s. 69.
26 Mâide suresi, 6. ayet.

72