Page 8 - Fıkıh 4. Ünite

FIKIH

1.3. Namazla İlgili Hükümler

Namazın kişiye farz olmasının şartları; Müslüman olmak, büluğ çağına
ulaşmak ve akıllı olmak üzere üç tanedir. Buna namazın vücup şartları denir.
Namazın sahih ve eksiksiz bir şekilde kılınabilmesi için bir takım
farzları, vacipleri, sünnetleri ve adabı bulunmaktadır. Farzları yerine
getirmemek namazın bozulmasına sebep olur. Vaciplerin terki ise eğer
“Kişi ile küfre düşmek unutma veya hata ile yapılırsa sehiv secdesi yapılmasını gerektirir. Vaci-
arasında namazı terk bin bilerek terk edilmesi hâlinde namazın yeniden kılınması vacip olur.
etmek vardır.” Sünnetlerinin ve adabının terk edilmesi namazı bozmaz. Sehiv secdesi
(Müslim, iman, 134.)
veya namazın kazasını da gerektirmez. Ancak namazın fazilet ve seva-
bını azaltmış olur.
Namazın farzları on ikidir. Bunların altısı namazın dışında
olup namaza başlamadan önce yapılması gerektiği için na-
mazın şartları olarak isimlendirilir. Altısı da namazın içinde
olup namazın rükünleri diye adlandırılır. Namazın geçerli
olabilmesi için bu farzların yerine getirilmesi gerekir. 23

Namazın dışındaki farzlar (namazın şartları):

1. Hadesten Taharet: Hades, hükmi kirliliktir. Hadesten
taharet ise bu kirlilikten temizlenmektir. Abdest ve gusül ile
bu temizlik yapılmış olur.

Namaz kıl mak için hükmi kirlilik adı verilen “hades”ten
Sahabe "Abdestte de israf olur mu?" yani abdestsizlik ve cünüplükten temizlik şarttır. İbadetlerin
diye sorduğunda, Peygamberimiz yapılmasına dinen engel oluşturan hades, küçük ve büyük ol-
“Evet, akan bir nehirden abdest mak üzere ikiye ayrılır.
alsan bile.” buyurmuştur." Küçük Hades, abdestsizlik hâlidir. Abdesti bozan bir hâlin
(İbn Mâce, Taharet, 48) meydana gelmesiyle oluşur ve abdest almakla giderilir.
Abdest alırken israftan kaçın- Büyük hades ise gusül abdestinin olmamasıdır. Cünüp ol-
mak nasıl olur? Düşünelim.
makla, hayız veya nifas hâli ile meydana gelen hades olup
gusül abdesti almakla giderilir.

Allah Teâlâ, namaz kılmak için abdesti ve gerekli hâllerde
gusülü şart koşmuştur:

َ
ٰ
َ
ُ َ ْ َ َ َ ْ َ ْ ُ َ ْ َ ْ ُ َ ُ ُ ُ ْ َ ٰ َّ َ ْ ُ ْ ُ َ ُٓ َ َ َّ َ ُّ َٓ
اوحسماو قِفارملا ليِا مكيِدياو مكهوجو اولِسغاف ِةولصلا ليِا متمق اذِا اونما ني۪لا اهيا اي ﴿
ِ
َ
ُ َّ َّ َ ً ُ ُ ْ ُ ْ ُ ْ َ ْ َ ْ َ ْ َ ْ ُ َ ُ ْ َ ْ ُ ُ ُ
﴾... اورهطاف ابنج متنك نِاو ۜ ينبعكلا ليِا مكلجراو مكِس۫ؤرب
ِ
ِ
“Ey iman edenler! Namaza kalktı ğınız zaman yüzlerinizi, dirseklerle birlikte ellerinizi yıkayın.
Başınızı meshedin. Aşık kemikleriyle birlikte ayaklarınızı da yıkayın. Eğer cünüp iseniz iyice

temizlenin...” (Mâide suresi, 6. ayet)
Bu ayet ile Hanefi mezhebi abdestin 4 farzı olduğu, Şâfii mezhebi ise 6 farzı olduğu hükmüne
varmıştır.
Bu anlayış farklılığının sebebini düşünerek yorumlayınız.
23 TDV İslam İlmihâli, C 1, s. 225.

70