Page 4 - Dinler Tarihi 5. Ünite

DİNLER TARİHİ

2. Süryani Kilisesi

Süryani kelimesi, Asurcadan türemiş bir kelime olup
Asurlular anlamında kullanılmıştır. Bu kilise, kendilerinin
Havari Thomas tarafından kurulduğunu belirtir. Sürya-
niler, 451 yılında yapılan Kadıköy Konsili’ni tanımayarak,
Hıristiyanlık içinde bağımsız bir kol olarak varlıklarını sür-
dürürler.

Süryaniler, 5. yüzyılda Doğu Süryanileri (Nesturiler)
ve Batı Süryanileri (Yakubiler) şeklinde ikiye ayrılmıştır.
Nesturiler’in lideri olan Nestorius (ö. 451), Hıristiyanlık’ta
Hz. İsa’nın tabiatı ile ilgili tartışmalarda Hz. İsa’da ilahî ve
insani olmak üzere iki ayrı tabiat bulunduğunu ve bun-
ların birbirine karışmadığını, Hz. Meryem’in Tanrı annesi
(theotokos) değil insan annesi (antropokos) olarak isim-
lendirilebileceğini söyler. İlk zamanlarda Urfa, Nesturile-
rin merkezliğini yapmış iken zamanla Nesturiler, Arabis-
Süryani Kilisesi Haçı tan, Hindistan ve Çin’de yayılmıştır.
Batı Süryanilerini (Yakubiler), Yakub Baradaeus (ö. 578) kurmuştur. Yakubiler, Hz. İsa’nın
tabiatı ile ilgili tartışmalarda Hz. İsa’da hem tanrısal hem de insani tabiatın birleşerek yeni bir
tabiat oluşturduğuna inanırlar. Ayrıca Yakubiler, Meryem’e, tanrı annesi denilebileceğini söy-
leyerek de Nesturilerden ayrılır.
Günümüzde Süryani Kilisesi denildiğinde Yakubiler kastedilmektedir. 18 ve 19. yüzyılda Ka-
tolikler ve Protestanlar, bu kilise mensuplarına da misyonerlik faaliyetinde bulunmuş ve birçok
Süryani bu faaliyetler sonucu, Katolik veya Protestan olmuştur.

Süryani Kilisesi'ni Diğer Kiliselerden ayrılan en temel farklılıklarını şu
şekilde sıralayabiliriz:

1. Süryani (Yakubi) Kilisesi, Hz. İsa’da (a.s) hem tanrısal hem de insani tabiatın birleşerek
yeni bir tabiat (miafizit) oluşturduğuna inanırlar. Bu noktada Katolik, Ortodoks, Protes-
tan gibi kiliselerdeki Hz. İsa’da (a.s) iki tane tabiatın birbirine birleşmeden ve karışma-
dan aynı anda bulunduğu şeklindeki iki tabiat (diofizit) öğretisini reddeder.

2. Süryanilerin ana merkezi, 1293’ten 1932 yılına kadar Mardin’deki Deyru’z-Zaferan ma-
nastırı olmuştur. Merkez, 1932’de önce Humus’a (Suriye) ardından da 1959’da Şam’a
(Suriye) taşınmıştır.

3. Ruhban sınıfı, diyakoz (rahip yardımcısı), rahip, piskopos ve Patrik şeklinde sıralanmak-
tadır. Diyakoz ve rahipler evlenebilir, ancak daha üst sınıfta bekarlık esastır.

128