Page 10 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

GÜNCEL DİNÎ MESELELER 4. Ünite

İslam, mülkiyet konusunda dengeyi gözetir. Bu nedenle fakirliği önleyecek çözüm yollarını
üretmiş; faiz, rüşvet, karaborsa, emek sömürüsü ve israfı yasaklamıştır. İnfak ve cömertlik
övülmüş; zekât, sadaka, infak, komşu hakkı gibi yollar sunulmuştur. Ayrıca, Hz. Peygamber'in
"Kim insanların mallarını geri ödeme niyetiyle alırsa Allah onun ödemesini kolaylaştırır. Kim de
bir malı tüketip (geri ödememek) niyetiyle alırsa Allah da onun malını telef eder." hadisinde
16
açıklandığı gibi borcunu ödemeyi geciktirmek de İslam’a göre malın korunması ilkesine aykırıdır.
Dolayısıyla başkasının mal varlığına zarar vermek zulüm, israf, kul hakkı ve fakirlik sebebidir.

İslam’da İşçi ve İşveren Hakları

Başkasına ait bir işi veya hizmeti
bir bedel karşılığında yapmayı üstle-
nen kimseye işçi denir. İşçi, emeğini ki-
raya verendir. Buna göre zanaatkâr, sa-
nayici, usta, kalfa gibi serbest meslek
sahipleri bu vasıflarıyla işçidirler; işle-
rini yaparken başkalarının emeğinden
de istifade ediyor, yani işçi kullanıyor-
sa, bu vasıflarıyla da işverendirler. İşçi
17
ve işverenin birbirlerine karşı birtakım
hakları, görev ve sorumlulukları vardır.

İşveren işçinin dinine, rengine, ır-
kına, içerisinde bulunduğu sosyal gru-
ba değil kabiliyet ve liyakatine önem
vermelidir. Ayrıca çalışmaya başlama-
dan önce işveren işçiyi nasıl bir işte 12.1.5. İşçi, sağlığını ve güvenliğini riske atmamalıdır.
çalıştıracağını, işin süresini, vereceği
ücreti de bildirerek karşılıklı mutabakata varmalıdır. 18

İşçiye, iş sözleşmesi sırasında kararlaştırılan ücret, geciktirilmeden verilmelidir. Bu konuda
Hz. Muhammed (s.a.v.) “İşçiye ücretini alın teri kurumadan ödeyiniz.” buyurmuştur. Bir başka
19
hadisinde “Üç kişi vardır ki, kıyamet günü beni karşılarında bulacaklardır... (Bunlardan biri de)
işçinin ücretini vermeyendir.“ buyurması bu konunun önemini ortaya koymaktadır.
20
İşçinin işveren üzerinde maddi hakları yanında birtakım manevi hakları da vardır. Hiçbir
iş, işçinin hayatından ve sağlığından önemli olamaz. Bu bakımdan çalışma şartları insanın şeref
ve haysiyetine uygun bir biçimde düzenlenmelidir. Günümüzde insanların yaralandığı ve öldüğü
birçok iş kazası meydana gelmektedir. Bu iş kazalarının pek çoğuna iş güvenliği kurallarının ihlali
ve tedbirsizlik neden olmaktadır. Bu tür durumlara düşmemek ve güvenli yaşamı temin etmek
için işçi, iş sağlığı ve güvenliği konusunda verilen eğitimi almalı; hayatını riske atacak iş ve iş
ortamlarından uzak durmalı; sağlık kontrollerini ihmal etmemelidir. İşveren de işçinin sosyal
güvenliğini sağlamalı, işçinin emniyeti için gereken tedbirleri almalıdır.

16 Buhârî, İstikrâz, 2.
17 bk. http://www.hayrettinkaraman.net/kitap/meseleler/0301.htm 18.02.2018
18 Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali, 455-457.
19 İbn Mâce, Rühûn, 4.
20 Buhârî, İcâre, 10.

105