Page 9 - Temel Dini Bigiler İslam-2 Lise 1. Ünite

İMAN

BİLGİ KUTUSU

Râvîlerin sayısı bakımından hadis çeşitleri:

Mütevatir hadis: Sahabeden itibaren her devirde yalan üzerinde birleşmeleri mümkün
olmayan topluluklar tarafından rivayet edilen hadis, haber. Mütevatir hadisin içerdiği
bir hükmü inkâr edenin İslam’la alakası kesilir. Bir hadisin mütevatir olması için üç
şart vardır: 1. Her dönemde çok sayıda ravi tarafından nakledilmesi. 2. Nakledenle-
rin sayısında azalmanın olmaması. 3. Olayı veya haberi, nakledenlerin görmüş veya
duymuş olmaları.
Meşhur hadis: Başlangıçta âhâd hadis kategorisinde olup sonraki zamanlarda yaygınlık
kazanmış hadisler. Meşhur hadisler aslında mütevatir olmadıkları için kesin bilgi ifade
etmezler ama âhâd hadislere göre daha kuvvetli kabul edilirler.

Âhâd hadis: Bir veya birkaç kişinin naklettiği haber, hadis. Haber-i vahid anlamına
gelmekle birlikte mütevatir olmayan tüm hadisler için kullanılır. Âhâd hadisler, İslam
âlimlerinin çoğunluğuna göre kesin bilgi ifade etmez. Dolayısıyla itikatta delil kabul
edilmez.
Sıhhat derecesi bakımından hadis çeşitleri:
Sahih hadis: İslam dininin emir ve yasaklarına uymada titiz davranan, temel inanç
konularında Kur’an ve sünnete uygun bir anlayışa sahip olan, duyup öğrendiği hadis-
leri aynen başkalarına aktarabilen güvenilir ravilerin aralarında kopukluk olmadan
birbirlerine aktardıkları hadis. Sahih hadisler ibadet ve ahlak konularının tamamında
delil kabul edilir.
Hasen hadis: Ravilerde hata etme ve yanılma gibi bir kusur sebebiyle sahih hadis dere-
cesine çıkamayan hadis. Hasen hadisler inanç konularında olmasa da ibadet ve ahlak
konularında delil kabul edilir.

Zayıf hadis: Sağlamlık ve güvenilirlik açısından sahih ya da hasen derecesinde olmayan
hadis. İslam âlimleri, zayıf hadisleri inanç ve dinî hüküm bildiren konularda delil ola-
rak kabul etmemişlerdir. Ancak, iyi bir davranışı teşvik eden veya kötü bir davranışı
engelleyen ahlakla ilgili konulardaki zayıf hadisleri almada bir sakınca görmemişlerdir.
Nafile amellerde ve fazilet konularında zayıf hadisler delil olabilmektedir.

(MEB Dinî Terimler Sözlüğü)

3. İMAN VE İMANIN MAHİYETİ

Bir insanın İslam dinine girmesi ve bu dinde kalması için neler yapması gerekir?
İman, İslamın inanç esaslarını kabul etmekle gerçekleşir. Bir kimse her şeyden önce mü’min
olabilmek için imanın şartlarını benimsemek durumundadır. Bu anlamda inanılacak şeylerin ta-
mamına ayrıntıya girmeksizin inanmaya icmali iman denir. İcmali iman, kısaca imanın şartlarını
kabul etmek demektir. Bunun en özlü biçimi kelime-i tevhit ve kelime-i şehadette belirtilen
Allah’ın varlığına ve birliğine inanmak, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Allah’ın (c.c.) kulu ve resulü
olduğuna şahitlik etmektir.
İman edilmesi gereken şeylerin her birine ayrıntılarıyla inanmaya da tafsili iman denir. Taf-
sili imanda öncelikle amentü esasları olarak bildiğimiz ve imanın şartları olarak kabul ettiğimiz
altı iman esasına iman etmek; daha sonra da Hz. Peygamber’in (s.a.v.) getirdiği dine ait tüm
inanç, ibadet, ahlak ve hukuk esaslarını gönülden kabul etmek gerekir.

18