Page 7 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 4. Ünite

ANAHATLARIYLA İSLAM AHLAKI

sıkı sarıldığınız sürece yolunuzu şaşırmayacaksınız: Allah’ın Kitabı ve Peygamberinin sünneti.”
13
hadisinde hayatımızı istikamet üzere yaşayabilmemiz için Kur’an-ı Kerim’e ve sünnete sımsıkı
yapışmamız gerektiğini bizlere bildirmiştir.

Dinimizin bütün hükümlerinde olduğu gibi ahlaki ilkelerinde de Kur’an ve sünnet belirleyi-
cidir. Kur’an-ı Kerim’de ihlas, takva, doğruluk, adalet, cömertlik, sevgi, ana-babaya iyilik gibi gü-
zel huylar emredilmekte; riya, yalan, gıybet, rüşvet, cimrilik gibi kötü huylar da mü’minlerin uzak
durması gereken günahlar olarak anlatılmaktadır. Peygamber Efendimiz de Kur’an-ı Kerim’de
anlatılan güzel ve çirkin huyları hadislerinde açıklayarak, nasıl anlaşılması gerektiği konusunda
ayetlerdeki emir ve yasakları tefsir etmektedir. Örneğin Kur’an-ı Kerim’de gıybet etmek “Ey iman
edenler! Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusur-
larını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz
ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten
sakının. Şüphesiz Allah tövbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir.” ayetiyle ya-
14
saklanmıştır. Peygamber Efendimiz de gıybeti “Kardeşini hoşlanmadığı bir şeyle anmandır!” şek-
linde tarif etmiştir. Sahabilerden birinin, “Ya kardeşimde o söylediğim durum varsa ne dersiniz?”
sorusuna ise, “Söylediğin şey eğer onda varsa gıybet etmişsindir. Şayet yoksa ona iftira etmiş
olursun.” cevabını vererek gıybeti açıklamıştır.
15
Kur’an-ı Kerim’de yüzlerce ayet doğrudan ahlakla ilgilidir. Peygamber Efendimizin hadisle-
rini bir araya getiren külliyatlarda edep, birr, hüsnü’l-huluk gibi başlıklar taşıyan bölümler de ahlak
hadislerini içermektedir. İslam ahlakıyla ilgili yazılan eserlerin tamamında ahlak konuları öncelikle
Kur’an-ı Kerim ayetleriyle ele alınmış, ardından konuyla ilgili hadislere yer verilmiştir. Tüm fazilet-
ler ve reziletler ayetlere ve hadislere göre anlatılmıştır.

DEĞERLENDİRELİM
“Ey iman edenler! Bir topluluk diğer bir toplulukla alay etmesin. Belki de onlar, kendilerinden daha
iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi
ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sora fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de
tövbe etmezse işte bu kimseler zalimlerdir.” (Hucurât suresi, 11. ayet.)

“Mü’minlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlak bakımından en güzel olanıdır.” (Ebû Davud,
Sünnet, 15.)

“Kıyamet günü mü’minin mizanında güzel ahaktan daha ağır bir şey yoktur. Muhakkak ki Allah söz
ve fiilleri çirkin kimselere son derece öfkelenir.” (Tirmizî, Birr, 62.)

“İyilik güzel ahlaktır. Kötülük ise içini huzursuz eden ve başkalarının bilmesini istemediğin şeydir.”
(Müslim, Birr, 14.)

“Nerede olursan ol, Allah’a karşı sorumluluğunun bilincinde ol! Kötülüğün peşinden iyi bir şey yap
ki onu yok etsin. İnsanlara da güzel ahlaka uygun biçimde davran!” (Tirmizî, Birr, 55.)

Yukarıdaki ayet ve hadisleri İslam’ın ahlaka verdiği önem açısından değerlendiriniz.

Bir mü’minin ahlaki bakımdan olgunlaşması ve imanını kemale erdirmesi için Kur’an-ı Ke-
rim’deki emir ve yasaklara uyması gerekir. Bunu gerçekleştirebilmenin yolu ise sünnete uymayı

13 İmam Malik, Muvatta, Kader, 3. 15 Müslim, Birr, 70.
14 Hucurât suresi, 12. ayet.
91