Page 9 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 4. Ünite

ANAHATLARIYLA İSLAM AHLAKI

Din güzel ahlaktır. Dolayısıyla eğitim ve ahlak arasında ya-
kın bir ilişki vardır. Eğitim ve öğretim, tüm Müslümanlar için hayat
boyu devam eden bir süreçtir. Peygamber Efendimiz “Kadın ve
erkek her Müslümana ilim öğrenmek farzdır.” buyurarak bu hu-
18
susa vurgu yapmıştır. Dolayısıyla her Müslüman hayatı boyunca
gerek bilgisini gerekse ahlakını geliştirmelidir.

Eğitimin amaçlarından biri de ahlaklı bireyler yetiştirmek-
tir. Bu açıdan bakıldığında insanları eğitmek ve terbiye etmek
Kur’an-ı Kerim’in de temel amaçlarından biridir. Yüce kitabımı-
zın açıklayıcısı ve insanlara en güzel örnek olan Hz. Muhammed
(s.a.v.), terbiye konusunda da bize en güzel örnektir. Nitekim
Peygamber Efendimiz “Beni Rabb’im terbiye etti ve ne güzel ter-
biye etti.” sözüyle terbiyenin asıl kaynağının Yüce Allah olduğu- Görsel 37: Kur’an bizi
19
terbiye eder.
nu vurgulamıştır.
Sevgili Peygamberimiz “Ben ancak bir öğretmen olarak gönderildim.” buyurmuştur. Aynı
20
zamanda güzel ahlakın tamamlayıcısı olan Allah Resulü (s.a.v.) , bu ifadeleriyle bize terbiye ile
21
ahlak arasında kopmaz bir bağ olduğunu da hatırlatmaktadır. Gerçekten de terbiye ile ahlak, birbirini
tamamlayan iki kavramdır. Güzel ahlaklı biri için “terbiyeli”, terbiyeli biri için de “ahlakı güzel” denme-
sinin sebebi budur.

Eğitim ve öğretim bir toplumun gelişmesinde, kalkınmasında ve refahında çok önemli unsur-
lardır. İyi bir eğitim ve öğretim sayesinde her meslekten işinin ehli insanlar yetişebilir. Ancak ahlaki
terbiye ile şekillendirilmediği zaman bu eğitim öğretim faaliyetleri istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
Çünkü ahlaki değerlerden yoksun yetişen meslek erbabı, iş ahlakıyla örtüşmeyen davranışlar
sergileyebilir. Onları bu tür davranışlardan alıkoyacak olan şey aldıkları terbiye ve bu terbiyenin
kazandırdığı güzel ahlak olacaktır. Demek ki terbiye, eğitim ve öğretimi taçlandıran bir değerdir.
O olmadan ferdin ve toplumun mutluluğa ve huzura kavuşması mümkün değildir.

Aile, çocuğun ilk ve temel eğitimini aldığı yerdir. Eğitim ve terbiye ailede başlar, okulda
devam eder. Ailenin bu sorumluluğunu, Peygamber Efendimiz birçok kez vurgulamıştır. Bir ha-
disinde “Hiçbir baba, evlâdına güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermemiştir.” buyurarak
22
terbiyenin değerini bizlere öğretmiştir.

Terbiye, ancak merhametle verilebilir. Çünkü bir insanı terbiye etmek, onu güzel ahlakla
ahlaklandırmak ancak sevgiyle, merhametle ve sabırla mümkün olabilir. Bunu da en güzel şekilde
anneler ve babalar başarabilir. Bunu başarabilen anne babaların ne kadar büyük bir iş başardıkla-
rı ve haklarının ne kadar büyük olacağı Kur’an-ı Kerim’de bir dua ile şöyle ifade edilmektedir: “…
Rabb’im! Tıpkı beni küçükken koruyup terbiye ettikleri gibi sen de onlara merhamet et.” 23

18 İbn Mâce, Mukaddime, 17. 21 bk. İmam Malik, Muvatta, Hüsnü’l-halk, 8; Ahmet b.
19 Suyûtî, el-Câmiu’s-Sağîr, 1/14. Hanbel, Müsned, 2/381.
20 İbn Mâce, Sünnet, 17. 22 Tirmîzî, Birr, 33.
23 İsrâ suresi, 24. ayet.

93