Page 4 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 4. Ünite

ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER (İSLAM 1)

insanın fiilleri, sonuçları itibariyle hayır veya şer olarak değerlendirilir. Fiillerin hayır ve şer olarak nite-
lendirilmesi Allah’ın (c.c.) bu konulardaki hükümleri ve Peygamberimizin sözleriyle netlik kazanır. İn-
san aklı ise bunları kavrama ve bulma yeteneği ile donatılmıştır. Allah (c.c.), hayrı mükâfatlandıracak,
şerri ise cezalandıracaktır. Bu durum Kur’an-ı Kerim’de “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir
ve kim kötülükte bulunursa zararı kendisinedir…” buyrularak ifade edilmiştir.
8
İslam ahlakı, insan davranışlarını güzelleştirmeyi, insanı doğruya ve iyiye yönlendirmeyi
amaçlar. İnsanın kötülüklerden kaçınıp, iyiliklere yönelmesi bir meleke haline geldiğinde bu özellik
artık o kimse için bir karaktere dönüşür. Bu durum geçici olmayıp süreklilik gösterdiğinde ahlaki
erdem sayılır. “Taşı delen suyun gücü değil damlaların sürekliliğidir.” sözü dilimize yerleşmiştir. Bu
konuyu Peygamberimiz de “Amellerin en hayırlısı az da olsa devamlı olanıdır.” buyurarak dile
9
getirmiştir.

Dinin temel gayesi olan insanların dünya ve ahiret mutluluğunu (saadet-i dareyn) sağlamak,
İslam ahlakının da gerçekleştirmek istediği nihai gayedir. Bu yönüyle İslam ahlakı takva, hikmet,
adalet, iffet gibi temel faziletler yoluyla insanları hem bu dünyada hem de ebedi hayatta saadete
ulaştırmayı hedefler.

İslam ahlakı “Neyi, nasıl yapmalıyız?” so-
rusuna cevap vermeye çalışır. İnsanın uyması
gereken kural ve prensipleri açıklar. Özgürlük ile
sorumluluk sınırını, hak ile batıl ayrımını, cesa-
ret ile korkaklık çizgisini, savurganlık ile cimrilik
dengesini anlatır. Bütün bunlar İslam ahlakının
konusunu oluşturur. İslam ahlakında iyi-kötü,
fazilet-rezilet, ifrat-tefrit, itidal, edep başlıkları
insan davranışlarına bakan yönü itibariyle ele
alınır. Yüce Allah’ın emirleri ve yasakları doğrul-
tusunda iyinin ve kötünün neler olduğu belirtilir.

Sonuç olarak ahlak, ancak Allah’ın (c.c.)
emirleri doğrultusunda yönlendirildiği takdirde
güzel ahlak olur. Ahlaki olarak iyi olan şeyler
Allah’ın (c.c.) emrettikleri, kötü olan şeyler ise Görsel 35: İslam ahlakı bize “Neyi, nasıl
Allah’ın (c.c.) yasakladıklarıdır. yapmalıyız? sorularının cevabını verir.

OKUYALIM – YORUMLAYALIM

Aşağıdaki ayetleri okuyarak ahlaki değerler açısından yorumlayınız.
İsrâ suresi 23-39. ayetler:
“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi ve anne babanıza iyi davranmanızı emretti. Onlardan
biri veya ikisi senin yanında yaşlanırsa onlara öf bile deme! Onları azarlama! İkisine de gönül alıcı güzel
sözler söyle.
Onlara merhametle ve müsamaha ile kol kanat ger. “Rabb’im! Onlar nasıl küçüklükte beni şefkatle
eğitip yetiştirdilerse şimdi sen de onlara merhamet göster” diyerek dua et.

8 Fussilet suresi, 46. ayet. 9 Buhârî, Libas, 43.

88