Page 8 - 9. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

GENÇLİK VE DEĞERLER 4. Ünite

Adalet, hikmet, iffet ve şecaat bütün ahlak anlayışlarında temel erdemler olarak
kabul edilmektedir. Ancak bu temel erdemler en kapsamlı içeriğine Kur’an-ı Kerim
ve hadislerle ulaşmış, Müslüman toplumlarda en önemli değerler hâline gelmiştir.
Bir şeyi nasılsa öylece bilme anlamına gelen hikmet, düşünme gücünün bir erdemi-
dir. Zekâ, hatırlama, hızlı kavrama gibi özellikler hikmetin kapsamına girer. Şecaat,
öfke kuvvetinin dengelenmesiyle ortaya çıkar. İffet, arzu (şehvet) kuvvetinin kont-
rol edilmesiyle hasıl olur. Adalet ise her üç gücün dengeli bir şekilde insanda bu-
lunmasıyla elde edilir. Erdemli davranış, iki aşırı ucun ortasında yer alan davranıştır.
Örneğin şecaat, saldırganlık ile korkaklık arasında orta yolu ifade eder; cömertlik,
savurganlık ile cimrilik arasında yer alır.
Adalet

Doğruluk, eşitlik, denklik, denge, gerçeğe uygun hükmetme, doğru yolu izleme,
9
dürüstlük, tarafsızlık gibi anlamlara gelen adalet, sosyal yapıyı şekillendiren te-
mel değerlerdendir.
Adalet, karakter özelliği olarak dengeli olmak ve aşırılıktan uzaklaşıp her şeye
hakkını vermek anlamlarını içerir. Yüce Allah bu karaktere sahip olan bireyleri sev-
diğini “...Allah, adaletli davrananları sever.” ayetiyle bildirmektedir. Herhangi
10
bir sebeple kin tutarak adaletsizlik yapmayı “Ey iman edenler! Allah için hakkı
titizlikle ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan
kininiz sizi adaletsizliğe itmesin. Adil olun. Bu, Allah’a karşı gelmekten sakın-
maya daha yakındır...” ayetiyle yasaklamıştır.
11
Adaleti daha iyi anlayabilmek için, zıddı olan zulüm kavramını da bilmek gere-
kir. Adalet, bir şeyi olması gereken yere koymak, zulüm ise olması gereken yere
koymamaktır. Zulüm aynı zamanda haksızlık ve zorbalık etmek gibi anlamlara da
gelir. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de “Zulmedenlere meyletmeyin. Yoksa size de
ateş dokunur. Sizin Allah’tan başka dostunuz yoktur. Sonra size yardım da edil-
mez.” buyurarak zalimlere taraftar olmayı hatta kalben meyletmeyi de yasakla-
12
mıştır.

NOT EDELİM

“Ey iman edenler! Kendiniz, anne babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa
Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun. (Şahitlik
ettikleriniz) zengin veya fakir de olsalar (adaletten ayrılmayın). Çünkü Allah
ikisine de daha yakındır. Öyle ise adaleti yerine getirmede nefsinize uymayın.
Eğer (şahitlik ederken gerçeği) çarpıtırsanız veya şahitlikten) çekinirseniz (bilin
ki) şüphesiz Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.”
(Nisâ suresi, 135. ayet.)

9 bk. Mustafa Çağrıcı, “Adalet”, TDV İslam Ansiklopedisi, C.1, s. 341-343.
10 Hucurât suresi, 9. ayet.
11 Mâide suresi, 8. ayet.
12 Hûd suresi, 113. ayet.
91