Page 5 - 9. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

4. Ünite GENÇLİK VE DEĞERLER

İslam’a göre Müslümanlar birbirlerinden sorumludurlar. Anne baba çocukları-
nın maddi ihtiyaçlarının yanında ahlaki gelişimleriyle de ilgilenmelidir. Akrabalar
ve komşular birbirlerini gözetmeli, iyi ilişkiler içinde olmalıdırlar. Toplumsal bağları
kuvvetlendiren İslam, ortak değerlerin oluşmasına ve benimsenmesine katkı sağ-
lar.
Değerlerin Oluşumunda Örf ve Âdetlerin Etkisi

Her toplumun din, dil, edebiyat, sanat ve felsefe anlayışlarıyla şekillenen bir kül-
türü vardır. Örf ve âdetler de bir toplumun kültürel ögelerindendir. Örf; bir top-
lumda uygulana gelen ve nesilden nesile aktarım yoluyla devredilen değer ve dav-
ranışlardır. Âdet ise; bir önceki nesilden görüldüğü şekliyle tekrarlanan toplumsal
alışkanlıklardır. Örf ve âdetler bir toplumun duygu, düşünce, tutum ve davranışla-
rını belirleyen yazısız kural ve uygulamalardır.
Tarihî süreç içerisinde oluşan örf ve adetlerin ortaya çıkmasında pek çok fak-
tör etkilidir. Din, bu faktörlerin en önemlilerindendir. Bu nedenle kültürümüzdeki
birçok uygulama dinden etkilenmiştir. Ad koyma, sünnet, mevlit, cenaze, nişan ve
evlilik merasimleri ile bayram, taziye ve hasta ziyaretleri gibi uygulamalar kültürü-
müzün bir ögesi olmakla beraber kaynağını büyük ölçüde dinden almaktadır. Ay-
rıca toplumumuz; anne ve babaya
saygılı olmak, selamlaşmak, akra-
bayı ziyaret etmek ve vatanını ko- NOT EDELİM
rumak gibi değerlere hem örfünün
hem de dininin gereği olarak haya- “İman etmedikçe cennete giremezsiniz,
tında yer verir. “...Evlere girdiğiniz birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş
zaman birbirinize, Allah katından olmazsınız. Size, yaptığınız takdirde
mübarek ve hoş bir esenlik di- birbirinizi seveceğiniz bir iş göstereyim mi?
leği olarak selam verin...” ayeti, Aranızda selâmı yayın.” (Müslim, İman, 93)
1
selamlaşma geleneğimizin dini bir
temeli olduğunu göstermektedir.
Sünnet ve evlilik merasimleri dinin etkisiyle kültürümüze yerleşmiş olan uygula-
malardır. Kültürümüzde bu merasimler eş, dost ve akrabanın davet edildiği, davet
sahibinin gelenlere ikramda bulunduğu bir şölen havasında düzenlenir.
Kültürümüzdeki bir diğer güzel uygulama ise yeni doğan çocuğa ad koyma mera-
simidir. Ülkemizde en çok kullanılan adlar arasında Hz. Peygamber (s.a.v.) ve onun
soyundan gelen kimselerin isimleri yer almaktadır. Bunun yanı sıra sahabe isimleri
de sıkça kullanılmaktadır. İnsanın doğumunda kulağına okunan ezandan cenaze-
sinde okunan salâya kadar hayatı boyunca yaşadığı pek çok olayda dinin kültüre
olan etkilerini görmek mümkündür.
Örf ve âdetler toplumu bir arada tutan unsurlardandır. Din de bu beraberliği pe-
kiştirir. İslam dini, dinin esaslarına aykırı olmamak şartıyla kültürümüzün bir parçası
olan örf ve âdetleri benimseyip yaşatmak konusunda kişiyi serbest bırakır. Bunun-
la birlikte kan davası gütmek, evlendirilen kız için başlık parası istemek, türbeye
adak adamak, dileğinin gerçekleşmesi için ağaç vb. nesnelere çaput bağlamak gibi
inanış ya da uygulamalar dinin reddettiği uygulamalardır.

1 Nûr suresi, 61. ayet.
88