Page 64 - İslam Ahlâkı 2. Ünite

2. ÜNİTE AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR

O hâlde insanın akli dengesini, sinir sis-
temini bozan, vücudunu tahrip ederek onu BİLİYOR MUSUNUZ
mutlaka ölüme götüren uyuşturucu madde- Sigara ve sigaraya benzer diğer ürünleri birkaç
lerden uzak durulmalıdır. “Bir kere kullanmak- boyutuyla ele almakta fayda vardır. Sigara içmenin
la bir şey olmaz.” düşüncesiyle kullanılmaya fıkhi boyutu hakkında çeşitli görüşler ortaya
konmuştur. Ortaya konan görüşler zaman ve şartlar
başlanan bu maddeler, bağımlılık yaparak değiştikçe ve sigaranın kişiye verdiği zararlar tam
gençleri dönüşü olmayan bir yola sürükle- anlamıyla ortaya çıktıkça ve bu konuda tıbbi veriler
mektedir. Uyuşturucu kullanmak, kişinin ken- ortaya kondukça değişmiştir. Genel anlamda olay
dini bile bile ölüme götürmesi demektir. Bu üç ana başlık altında değerlendirilmektedir.
maddeyi bir kez tecrübe eden kişinin kolaylık- 1. Sigaranın zararlarını bilmeyen veya
la bu maddeden kurtulması mümkün değildir. önemsemeyen bir grup bilgin, tütün kullanma
(pipo, nargile vb. de dahil), sigara içme hakkında
Bağımlılık yapan maddelerden korunmak dinde açık bir hüküm bulunmadığını, şâri‘
için öncelikle bunları merak etmemek ve bun- tarafından açık bir yasak gelmediğini ileri sürerek
lara yaklaşmamak gerekir. Birçok insan, zararlı sigara içmenin mubah olduğu görüşünü ileri
maddeleri, bir defa kullanmak üzere almış, da- sürmüştür.
ha sonra bağımlı hâle gelmiştir. Arkadaş hatırı, 2. Diğer bir grup İslâm bilgini ise, sigara
aile iletişiminin zayıf olması, olumsuz reklam içmeyi doğru bulmamakla birlikte, “haram”
ve filmler alkol almaya, uyuşturucu kullanma- da diyemedikleri için “mekruh” olarak
nitelendirmişlerdir.
ya ve kumar oynamaya teşvik etmektedir. Bu 3. Üçüncü bir grup ise, sigara içmeyi, özellikle
anlamda arkadaş seçerken özen göstermek ve tiryakilik derecesinde sigara alışkanlığını sağlık
aile ile iletişimi kuvvetlendirmekte önem arz açısından zarara ve ekonomik yönden israfa
etmektedir. yol açtığı, nafaka yükümlülüğünü ihlâl ettiği
Son olarak günümüzde teknolojinin yay- gerekçesiyle “haram” saymışlardır.
Sigara ve sigara ürünlerinin hepsinin kişiye
gınlaşması ile birlikte ortaya çıkan internet maddi ve bedeni zarar getirdiği, malını israf
bağımlılığından da burada bahsetmemiz ge- boyutunda harcamaya götürdüğü ve bazı insanlar
rekmektedir. İnternet bağımlılığını şu şekilde için maddi külfet getirmese bile özellikle orta
tanımlayabiliriz: Bireyin internet kullanımına kesim ve dar gelirli aileler için maddi anlamda
sınırlama getirememesi, sosyal ve ekonomik külfet getirdiği, kişiye eşinin ve çocuklarının
zararlarına rağmen kullanmaya devam etmek hakkına girmesine sebep olduğu aşikardır.
Sonuç olarak şunu ifade edebiliriz ki, Hem
istemesi ve internete ulaşımı kısıtlandığın- içene hem de o ortamda bulunan şahıslara ve
da ise yoğun kaygı duymaya başlamasıdır. çevreye verdiği zararlar, israf ve hakların ihlâline
İnternetin kontrolsüz kullanımı sonucu or- yol açabileceğinin kuvvetle muhtemel olması
taya çıkan bu bağımlılığın bireyin hayatında dikkate alınarak, sigara içmenin kural olarak
olumsuz etkileri vardır. Bu olumsuz etkilere; dinen “harama yakın mekruh” sayılması gerekir.
boşa harcanan zaman, tükenen ömür, cinsel Ancak bedene verdiği zarar ilmen ve tıbben
içerikli sitelere ulaşımın kolay olması ile yitiri- açıklık ve kesinlik kazanmışsa, açık bir israfa ve
kişinin nafaka yükümlülüğünü etkileyip aile
len ahlak, sosyal ilişkilerde bozukluk, hayal ile fertlerinin ve bakmakla yükümlü bulunduğu
gerçeği ayırt edememe, okul hayatına adapte kimselerin nafakasını kısmasına yol açıyorsa,
olmakta zorlanma gibi şeyleri örnek olarak zorunlu harcamalardan ve aslî ihtiyaçlarından bile
verebiliriz. Teknolojiyi hayatımızdan tamamen fedakârlık yapmaya zorluyorsa, o takdirde sigara
çıkarabilmemiz mümkün ve doğru olmadığı- içmenin dinen de “haram” olduğu söylenebilir.
na göre teknolojiyi yararlı ve sınırlı kullanma (TDV, İslam İlmihali, C II, s. 67-68.)
konusunda gereken hassasiyeti göstererek bu
olumsuz etkilerden kendimizi korumalıyız.
80 80