Page 6 - Akaid 3. Ünite

ALLAH’A İMAN 3. Ünite

N NOT EDELİM

Allah’ın varlığı ve birliği konusundaki delillerin amacı:

✓ Müminin imanını sağlamlaştırmak (ispat),

✓ Münkiri inkârında âciz bırakmak (iskat),
✓ Doğabilecek şüpheleri gidermek,
✓ İnsanın dünya ve ahiret mutluluğunu sağlamak.

Allah’ın varlığı ve birliğini ispat için birçok delil ileri sürülmüştür. Bu delilleri akli ve naklî ol-
mak üzere ikiye ayırabiliriz.

Akli Deliller: Aklın prensiplerini ve zorunlu olarak benimsediği esasları kullanarak temellen-
dirilen delillere denir. Bu delilleri başlıca şu şekilde sıralayabiliriz:
a. Hudûs delili: Hudûs, sonradan meydana gelmek demektir. Önceleri olmayıp sonradan
meydana gelen varlıklara da hâdis denir. Hudûs delili, âlemin sonradan yaratıldığı gerçeğinden
yola çıkılarak elde edilen delile denir.
Evrenin yaratılmışlığı ve her yaratılmışın
bir yaratıcısının olacağı esasına dayanan hudûs N NOT EDELİM
delili, Kur’an’ın bir çok ayetinde yer almaktadır.
“İnsan düşünmez mi ki daha önce o hiçbir şey ✓ 1.Öncül: Âlem hâdistir. (Değişkendir
olmadığı halde biz kendisini yaratmışızdır?” ve sonradan var olmuştur.)
11
ayeti hudûs delilinin Kur’an’daki en önemli da-
yanaklarındandır. Çünkü ayet, insanın henüz ✓ 2.Öncül: Her hâdisin bir muhdisi (var
mevcut değilken yani yokken Allah tarafından edeni) vardır.
yaratıldığını, öncesinde bir yokluğun var oldu- ✓ 3.Öncül: O hâlde âlemin de bir muh-
ğu, kendisini yokluktan varlığa Allah’ın çıkardı- disi vardır ki O da Yüce Allah’tır.
ğını ifade etmektedir.
12
Buna göre gözle görülen ve ayrıca varlığı kabul edilen canlı cansız bütün kainatın kendi kendi-
ne var olamayacağı ve mevcudiyetini sürdüremeyeceği gerçeğinden yola çıkarak onu varlık âlemi-
ne getiren bir Allah’ın mevcut olduğu sonucuna ulaşılabilir. 13
Örneğin bir kaya parçası durup dururken çatlayıp ufalanmaz. Onun ufalanmasına sebep olan
birtakım coğrafi şartlar ve etkiler vardır. Su herhangi bir etken olmadan kaynamaz. Onun kaynama-
sına sebep olan ve onda bu değişikliği meydana getiren bir sıcaklık etkisi vardır. Peynir kendiliğin-
den küflenmez. Onda bu değişikliği yapan birtakım bakteriler vardır. Ağaç kendi kendine mobilya
olmaz. Onu yapan bir marangoz vardır. Boyalar bir araya gelerek resim oluşturmaz. Onu meydana
getiren bir sanatkâr vardır.
Öyle ise bizzat kâinatın kendisi yokken var olduğuna göre onu da meydana getiren bir kuvvet
elbette vardır ki bu da ilmi ve kudreti sonsuz olan Cenab-ı Allah’tır. Akıl bunu kabul etmeye mec-
burdur. Her şeyin bir ustası varken kâinatın bir ustasının olmaması; ilme, akla ve hakikate aykırı bir
durumdur. Hiçbir şekilde mantıklı bir izahı da yoktur.

11. Meryem suresi, 67. ayet.
12. bk. Ahmet Saim Kılavuz, Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam’a Giriş, s. 86.
13. bk. Bekir Topaloğlu, “Allah” TDV İslam Ansiklopedisi, C 2, s. 475.

48