Page 7 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 5. Ünite

DİNÎ MERASİMLERDE HİTABET VE DUA

Oruç tutan Müslümanlar iftar vaktine ulaştıklarında büyük sevinç ve mutluluk duyarlar. Bu mutlu-
luklarını Allah’a (c.c.) şükrederek ve dua ederek dile getirirler. İftar açarken Peygamberimizin (s.a.v.)
tavsiyesine uyarak şu dua okunur:

تْلكوت كيَلعو تنمٰا كِبو تمص كَل مهّٰللَا
ُ َّ َ َ
َ
َ
ُ ْ
ُ
ُ
َ
َ َ
َ
ْ ُ
َ
ْ
َّ
ِ
ترَطفَا كقزِر ىٰلعو
ْ َ ْ
ُ
َ َ
ْ
“Allah’ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim, senin verdiğin rızıkla iftar
ettim!” Âmin.
13
2.3. Hatim ve Mevlit Duaları
Hatm sözlükte “örtmek, mühürlemek, bir şeyi tamamlayıp sonuna ulaşmak” gibi mânalara gelir.
Terim olarak ise Kur’an-ı Kerim’i başından sonuna kadar yüzünden veya ezbere okuyarak bitirmeye
hatim denilmektedir. Türkçede “hatim indirmek”, “hatmetmek” ifadeleri de kullanılmaktadır. Yüce
Allah’ın son kelamı olan Kur’an-ı Kerim’i okumak sevabı çok yüksek olan bir ibadettir. Sevgili Pey-
gamberimiz Kur’an’ı düzenli bir şekilde okuyarak hatim indirmeyi Allah’ın (c.c.) en çok sevdiği işler-
den biri olarak nitelendirmiştir.
14
TARTIŞALIM

"Bir kişi Peygamberimize gelerek, “Allah’ın en çok sevdiği davranış nedir?” diye sordu. O
da: “Konup göçendir.” buyurdu. O kişi: “Konup göçen kimdir?” diye sorunca, Peygamberimiz:
“Kur’an’ı başından sonuna kadar okuyan, bitirince hemen tekrar başlayandır.” şeklinde cevap
verdi.”
Tirmizî, "Kıraat", 4.

Yukarıdaki hadisi hatim duası yapılırken İhlas ve Muavizeteyn surelerinden sonra Fatiha’nın
ve Bakara suresi 1-5. ayetlerinin okunması bağlamında yorumlayınız.

Hatmin faziletinden çokça yararlanmak için mübarek vakitleri seçenler olmuş cuma gecelerinde,
oruçlu olarak hatim indirmeyi tercih etmişlerdir. Bu nedenle Ramazan ayında genellikle camilerde ve
evlerde Kur’an okutup dinlemek ya da Kur'an-ı tek başına okumak suretiyle hatim indirmek gelenek
hâline gelmiştir. 15
BİLİYOR MUSUNUZ?

Üç aylarda ve özellikle ramazanlarda yaygın
Hatim duasından önce araların-
olan bir diğer gelenek de mukabeledir. Camilerde
da tekbir okuyarak üç defa İhlas, bir
ve evlerde daha çok sabah, öğle, ikindi namazları
Felâk, bir Nâs ve bir Fâtiha suresi ile
öncesinde hafızlar tarafından okunan Kur’an’ı takip
Bakara suresi ilk beş ayetini okumak
etmek suretiyle hatim indirmeye “mukabele” denir.
bir gelenek hâline gelmiştir.
Hafızların bu okuyuşları için de aynı terim kullanılmıştır.

13 Ebu Davud, "Savm", 22.
14 bk. Dârimî, "Feżâilü’l-Ķur’ân", 33.
15 İsmail Lütfi Çakan, "Dinî Hitabet", s. 178-179.

113