Page 6 - Ebru 4. Ünite

4. ÜNİTE

Ebruda bütün bu ayarlar göz kararıdır.
NOT EDELİM Ebrucu ayar yapa yapa miktarları tespit
Bu sanata yeni başlayan arkadaşlara tavsiyemiz ilk ola- eder. İlk ayarların zorluğundan olsa gerek,
rak kitreyle çalışmayı öğrenmeleri olacaktır. Kitreyi ayarla- eski ustalar ilk on-onbeş ebruya çıkma
yarak güzel ebrular yapmaya muvaffak olanlar, diğer bütün ebru derlermiş. Ebrucu ustalaştıkça
kıvam artırıcılarla çok rahat çalışabileceklerdir.
çıkma ebrularının sayısı da azalır.
Battal ebruda renkler atıldıkları sıraya göre ayarlanırlar. İlk renk atılınca yüzeydeki
gerilim artacaktır. İkinci rengin, gerilimi normalden fazla olan bu yüzeyde açılabilmesi
için ilk renkten daha kuvvetli olması gerekir. Kendisinden sonra gelen her boyanın
öd oranı, daha önce atılan boya ve su yüzeyinde açılabilmesi için yeterli miktarda öd
ilave edilmelidir. Mesela, ilk kat rengi olan kahverengi boyayı üçüncü katta kullanmak
istediğimizde, yüzeyde diğer boyaları iterek kendine yer açabilmesi için öd miktarını ilk
kat ayarına göre daha fazla tutmalıyız. Ancak altta kalan boyaların da kuvvetlerinin az
olmaması, kendi üstüne gelen boyadan dolayı sıkışıp kopmaması ve akmaması gerekir.
Tekrar ifade etmeliyiz ki, battal ebruda boyalar atıldıkları sıraya göre ayarlanırlar. Aynı rengi
farklı katlarda kullanacaksak o renk için her kata ayrı kavanozlarda ayrı ayar yapmalıyız.

Sonuç olarak şunları söyleyebiliriz:
Ebruda her şey dengede olmalıdır. Tekne yoğunluğu, boyaların öd ayarları, yüzey
doygunluğu, sıcaklık, nem ve daha sayamadığımız pek çok unsur dengeye geldiğinde
güzel ebru yapılabilir. Eski ustalar “Usta olan teknedir” derler. El hak doğrudur. Tekne,
lisan-ı hâliyle ne istediğini erbabına fısıldar. Usta olan tekne, ebru yapanı da usta eder.
Bu cümleyi şöyle anlarsak daha isabetli olur: “Usta yapan, teknedir”.
Özbekler Dergâhı şeyhi Edhem Efendi merhum her ne kadar “Ebru sihir gibidir. Bazen
tutar bazen tutmaz.” dese de nihayetinde ebru; fizik, kimya gibi müspet ilimlerin kaideleriyle
zuhur eden bir sanat dalıdır. Gerekli sebepler bir araya gelince her zaman aynı sonucu
doğururlar. Önemli olan probleme doğru teşhisi koyabilmektir.

Hareketsiz, fırçadan döküldüğü gibi kalan bütün ebrular battaldır. Ancak zaman
içinde sevilen battal tarzları olmuştur. Tarz-ı Kadim, neftli, somaki, Edhem Efendi battalı,
Düzgünman battalı en çok bilinen ve uygulanan battal cinsleridir.

70
70