Page 5 - Ebru 4. Ünite

EBRU SANATINDA TEMEL FORMLAR

Sıra işin en heyecan verici yerine, yapılan ebruyu kâğıda almaya gelmiştir. Yapılan bir
ebruyu kâğıda almak, akıp giden hayattan bir kareyi dondurmaya benzer. Ebruyu kâğıda
almak zuhurâtın fotoğrafını çekmektir. Fotoğrafın temiz çıkması için titiz davranmalı acele
etmemeliyiz.

Kâğıdımızı sağ üst ve sol alt köşeden tutarak sol elimizi teknenin sol kenarına
sabitliyoruz. Kâğıdımızı teknenin sağ üst köşesine doğru su yüzüne bırakıyoruz. Bu
işlem sırasında kâğıt ile su yüzeyi arasında hava kabarcığı bırakmamalıyız. Eliniz birkaç
yatırmadan sonra alışacaktır. Kâğıt, boyaya değdiği anda baskı işlemi tamamdır. Ancak
boyayı iyice emmesi için kısa bir müddet beklenmesi iyi olur. Kâğıt ince biz yardımıyla
iki ucundan tutulup teknenin kenarına sıyrılarak tekneden çıkarılır. Kâğıdı tekneden
çıkarmadan evvel tekne kenarını mutlaka silmeliyiz. Aksi takdirde kenara bulaşan boyalar,
sıyırma esnasında kâğıdımızı kirletebilir. Tekneden çıkarılan ebrular kurutma tezgahında
kurumaya terk edilir. Eskiden kurutma tezgahı için sık çakılmış ince çıtaları kullanırlarmış.
Bu gün ise malzeme üreten firmalar ince gözenekli polyester telden üretilen raylı ve çok
katlı kurutma tezgâhları imal etmektedirler. Bu tezgâhlar hem kullanışlı hem de çok sayıda
ebruyu kurutmaya imkân sağlamaktadır.

İlk ayardan sonra yapılacak bu ince ayarlarda çok hassas davranılmalıdır. Net, parlak
ve çarpıcı ebrular yapabilmenin ilk şartı olan bu ince ayarlarda kıvam artırıcıların erimişliği
de büyük önem arz etmektedir. Şöyle ki henüz erime sürecini tamamlamamış tekne
materyalinde, erimeyen zerreler yüzeyde engebeler oluşturur. Engebeli yüzeyde ise
boyalar rahat açılamaz ve pütürlü gibi görünürler. Su ve öd ayarlarıyla ne kadar uğraşılırsa
uğraşılsın, böyle bir yüzeyde net ve pürüzsüz ebru yapmanın imkanı yoktur. Bundan ötürü
tekne materyalinin tam erimiş olmasına dikkat etmeliyiz.
Şayet kitre ile çalışacaksak kitreyi ıslattıktan en az dört-beş gün sonra (oda sıcaklığında)
net ebrular yapabiliriz. Bu süre kitrenin kalitesine ve toplandığı yöreye göre farklılıklar
gösterebilir. Kerajin (deniz kadayıfı) yahut diğer kıvam artırıcılarda ise bu süre iki saate
kadar düşebilmektedir. Kitrenin en iyi ebru yaptığı zaman dilimi bozulmaya başlamadan
hemen önceki vakittir. Kitrenin en iyi zamanını yakalayabilmek için bir tekneyi açıp kitreyi
bozulmadan sonuna kadar kullanmalıyız. Teknenin eşref saatini yakalamak için sürekli
başında olmak, her gün ebru yapmak gerekir. Diğer iki kıvam artırıcı toz olduklarından kitreye
nispetle çok hızlı erimekte ve ilk günden itibaren gayet net ebrular yapılabilmektedir. Kıvam
artırıcı olarak kullanılan bütün malzemelerin birbirlerine göre üstünlük ve noksanlıkları vardır.
Bütün kıvam artırıcılarla uzun süreli çalışanlar bu özellikleri daha iyi anlayacaklardır.

PAYLAŞALIM
Yaptığımız bu ilk ebruda, akan ve kenarlara bulaşan, aralarda sıkışıp kopma olan ve açılmayan renklere öd,
kurumuş toprak gibi çatlayan renklere de su ilave ederiz.

69
69