Page 5 - Ebru 1. Ünite

EBRU SANATI

“Bismillahirrahmanirrahim” (Akkase)

Ebru teknesi hakikat perdesinin suya aksidir.
Ebru Külli ve cüz’î iradenin birleştiği tecelligâhtır. TARTIŞALIM
Ebru Sanatçısı cüz’î iradesiyle boyaları yüzeye Her namaz bir diğerinin aynı değildir. Her namaz
serper fakat nasıl bir şekil çıkacağını asla tam farklıdır. Tıpkı ebru gibi sözünü tartışınız.
olarak bilemez. Sadece tecrübesine istinaden bir
tahminde bulunabilir. Sebepleri ortaya koyar ve sonucu büyük bir tevekkülle bekler. Tevekkül ve
Hak’tan gelene razı olma hisleriyle dopdolu olarak çıkan her ebrudan sonra Allah’a hamdeder.

...“O, her gün (an) bir iştedir.” âyetinin hikmetince tecelliyâtta tekrar yoktur. Tecelliyâtta
1
tekrar olmadığından ebru teknesinde ortaya çıkan nakışların da tekrarı yoktur. Ebru sanatçısı,
aynı boya ve malzemelerle yaptığı bir ebrunun aynısını yapamaz fakat benzerini yapabilir.
Bu sebepten her ebru, tekrarı üretilemeyen benzersiz bir eserdir.

Müslüman sanatkâr yaptığı her eseri Hakk’ın bir lütfu olarak görür. Sâni-i hakîm olan
Rabb’inin sanatı yanında kendi yaptıklarının hiçbir anlamı olmadığını fark eder ve acizliğini
anlar ve ağzından şu mübarek kelam dökülür:
...“Hâzâ min fazl-ı Rabb’î (Bu Rabb’imin fazlındandır)”... 2

Ebru sonsuz bir renk cümbüşüdür. Ebru Sanatçısı tabiattaki renkleri teknesine
yansıtmaya çalışır. Renk imkânları kısıtlı gibi görünmesine rağmen ebru, boyaların su
ve öd miktarları ayarlanarak sonsuz bir renk cümbüşüne dönüşür. Kısıtlı gibi görünen
imkânlar beraberinde çok geniş imkânlar getirir. Gerçek sanatkar Cenab-ı Hak’tır ve İslâm
sanatkarları gerçek sanatkarın izinden giderek onun tabiattaki renk kompozisyonlarını
teknesine yansıtmaya çalışır. Ebru sanatkarı renk tüccarıdır. Renkleri uyumlu kullanabildiği

oranda güzel eserler üretir.
Tarih boyunca dergâhlar sanat icrasının merkezi olmuşlardır. Sanatın tasavvuf ehlinin
nezdinde neşvünema bulmasının en mühim sebebi, sanatın manevi eğitim aracı olarak
görülmesidir. Ebru eğitimi aynı zamanda sabır, nefse hakimiyet, yaratılış esrarının idrâki,
dengeli olabilme eğitimidir. Sanat eğitimi, seyrü süluk-u ruhanide yardımcı metot olarak
işlev görmüştür.

1 Rahman suresi, 29. ayet.
2 Neml suresi, 40. ayet.

15