Page 3 - Dinler Tarihi 3. Ünite

DİNLER TARİHİ

İbrani terimi, Yahudiler tarafından kurucu atalar olarak kabul edilen Hz.
İbrahim, oğlu Hz. İshak ve torunu Hz. Yakub ile onların çocuklarını tanımlar
İbrani
(bk. Tekvin 14/13; Tesniye, 26/5).

Yahudilere göre İsrail terimi, “Tanrı’yla uğraşan” anlamında Hz. Yakub’un
lakabıdır. Hz. Yakub, kendini "Tanrı adamı" olarak tanıtan birisiyle
İsrail güreşmiştir. Hz. Yakub’u yenemeyen bu kişi, "Tanrı’yla ve insanlarla güreşip
yendin. Artık sana Yakub değil İsrail denecek." diyerek onu kutsamıştır
(bk. Tekvin, 11/31; 12/9). Bu olaydan sonra İbraniler, Babil sürgününe (MÖ
587) kadar İsrail ve İsrailoğulları olarak anılır.

Yahudi terimi, Babil sürgünü sonrası ortaya çıkmıştır. Babil halkı,
Yahuda’dan sürgün edilen İsrailoğullarını "Yahudalı" anlamında
Yahudi "Yahudi" olarak adlandırır (Baki Adam, Dinler Tarihi El Kitabı, s. 57). Bu
tarihten itibaren İsrailoğulları, Yahudi olarak anılmaya başlanır. Yahudi
kavramından türetilen Yahudilik, bu tarihten itibaren Hz. Musa’nın
getirdiği dinin adı olmuştur.

Musevi terimi, Hz. Musa’nın şeriatına bağlı kimse anlamındadır. Yahudiler,
Musevi Türkiye’de kendilerini "Musevi" olarak adlandırırlar (Baki Adam, Dinler Tarihi
El Kitabı, s. 57). Örneğin "Türk Musevi Cemaati" veya "Türkiye Musevileri
Hahambaşılığı" böyledir.

KRONOLOJİK YAHUDİ TARİHİ
• Tevrat’ta göçebe bir İbrani şeklinde nitelendirilen (bk. Tekvîn 14/13; Tesniye, 26/5) ve
Mezopotamya’da yaşadığı kabul edilen Hz. İbrahim, Tanrı’nın vahyi doğrultusunda
Musa’ya Kadar (MÖ 1800-1300) Atalar Dönemi: Hz. İbrahim’den Hz. • Tevrat’ta Tanrı’nın Hz. İbrahim ile bir ahit yaptığı, kendisini ve soyunu bereketli kıldığı, Kenan
Ken'an topraklarına göç etmiş ve burada göçebe bir hayat sürmüştür (bk. Tekvîn, 11/31;

12/9).
• Kalabalık bir nesle sahip olacağına dair ilahî vaadin tecellisi olarak (bk. Tekvîn, 12/2; 13/16)
geç yaşta câriyesi Hâcer’den Hz. İsmail, ardından karısı Sâre’den Hz. İshak doğmuş, bu iki
oğlundan İsmailoğulları ve İsrailoğulları ortaya çıkmıştır.

topraklarını mülk olarak soyuna verdiği ifade edilmektedir (bk. Tekvîn, 12/2; 15/4-5, 18-21).
• Hz. İbrahim, Hz. İshak ve Hz. Yakub’dan meydana gelen üç büyük İbrânî atasının ve Yakub’un
on iki oğlunun hikayeleri, Hz. Yusuf’un Mısır sarayındaki yükselişi, Kenan’da baş gösteren
kuraklık yüzünden Yakub’un ve diğer oğullarının onun himayesinde Mısır’a yerleşmeleri ve
burada çoğalmaları Tevrat’ın Tekvin bölümünde ayrıntılı biçimde anlatılmaktadır.
• 400 veya 430 yıllık bir süreye denk gelen Mısır Dönemi (bk. Tekvîn, 15/13; Çıkış, 12/40),
İsrailoğulları’nın geniş bir aileden on iki kabilelik kalabalık bir topluluğa geçiş sürecini
oluşturmaktadır.

49