Page 28 - Dinler Tarihi 3. Ünite

DİNLER TARİHİ

le 17. yüzyıldan sonra birçok Protestan grubu bünyesinde barındıran harekete denilir. Avrupa
ve Amerika’daki birçok Protestan grup, kendini Evanjelik kilise olarak nitelendirir ve Ameri-
ka’da en etkili dinî gruplardan biridir.
Bu gruba göre Evanjelik öğretileri kabul eden kişinin yeniden doğduğuna inanırlar. Bunun
için de bireysel dindarlık ve dinî tecrübe önemlidir. Kutsal Kitap, lafzi/ literal olarak okunur.
Mesih’in geleceğine olan inanç en temel öğreti olup O’nun gelmesinden önce olacak felaketler
(deprem, sel, savaş/Armagedon) çok dikkatli bir şekilde takip edilmektedir. Misyoner faaliyet-
lere, çok önem verilir ve bu bağlamda kitle iletişim araçları (tv, internet vb.) kullanılır.

Hıristiyanlıkta olduğu gibi İslam’da da dinin anlaşılmasına yönelik farklı yorumlar (Sünni,
Şii vb.) ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Hıristiyanlıkta mezhepler bir nevi "farklı din" hüvi-
yetine sahiptir. Zira tarihte birbirlerini aforoz etme ve Haçlı Savaşları esnasında Katoliklerin,
Ortodoksları da öldürmesi gibi hususlar yaşanmıştır. Ayrıca günümüzde herhangi bir kiliseye
mensup olan bir kişi, diğer bir kilisede ayin yapmaz. Örneğin Katolik olan bir kişi, Protestanlara
ait bir kilisede ayin yapmaz. Bu açılardan mezhep kavramı, Hıristiyanlıkta İslam’dakinden daha
farklı bir anlam taşımaktadır. 37

2.3. Hıristiyanlığın Ritüelleri, Sembolleri ve Kutsal Mekânları

Hıristiyanların ayinlerini yaptığı yerlere kilise denilir. Bu terim, Yunanca "ekklesia" terimin-
den türemiş olup hem toplanma yeri hem de Hıristiyan toplumunu ifade eder. Günümüzde
kiliselerin yapı itibarıyla büyük olanlarına katedral; daha küçük ve sade olanlarına da şapel ismi
verilir.

Ritüeller

Hıristiyanlıkta ritüeller, günlük, hafta-
lık ve yıllık olarak şu şekilde sıralanabilir:

Günlük ritüeller: Ruhban sınıfına
mensup olmayanlar için sabah ve akşam
olmak üzere günde iki defa ayin söz ko-
nusudur. Dualar ve ilahilerle ayin yerine
getirilir. Ruhban sınıfının ise ait oldukları
kilise ve tarikata göre ayin saatleri daha
Bir Kilise Planı fazladır.
Altar/ Sanctuary: Sunak yeri. Rahiplerin bulundu-
ğu, dua ve ayinleri yönettikleri yer. Haftalık ritüeller: Hıristiyanlar, haf-
Vaaz kürsüsü/Pulpit: Vaazların yapıldığı kürsü. talık ayinlerini Pazar günü yaparlar. En
Nave: Ana ayin mekanı olup ayine gelenler, burada önemli ayin olması nedeniyle tüm Hıris-
otururlar. tiyanların gelmesi beklenmekle beraber
Narthex: Son cemaat yeri. günümüzde özellikle Avrupa ve Ameri-
ka’da katılım oranı ciddi seviyede düşük-

37 Ali İsra Güngör, Hıristiyanlıkta Evanjelik Hareket, 94-175; A. Rafet Özkan, Amerikan Evanjelikleri Baptistler, s. 13-36; Bayram
Polat, Evanjelik Bir Hareket Metodist Kilisesi, s. 110-124.

74