Page 2 - Osmanlı Türkçesi 10. Sınıf 1. Ünite

12 BİRİNCİ ÜNİTE

1.1. Osmanlı Türkçesi ve Türkçe

Hazırlanalım

• “Osmanlıca” kavramı sizlere neleri çağrıştırmaktadır?
• Türkler, tarih boyunca hangi alfabeleri kullanmışlardır?

Okuyalım

OSMANLI TÜRKÇESİ
Osmanlı Türkçesi, Kur’an alfabesini temel alan bir
yazı dilidir. Türkler, İslamiyeti kabul ettikten sonra İs-
lam medeniyetinin bir parçası olan Kur’an harfleriyle
de tanışmış; yüzyıllarca sanat, edebiyat, din, tarih, tıp,
hukuk, iktisat vb. pek çok alanda bu harflerle eserler
vermişlerdir.
Osmanlı Türkçesi için yaygın olarak “Osmanlıca”
tabiri de kullanılmıştır. Ancak Osmanlıca; Almanca,
İngilizce, Arapça gibi Türkçeden ayrı bir dil değildir;
"Hoş gör" Osmanlı Devleti sınırları içinde konuşulan ve okunup
yazılan Türkçenin ta kendisidir.
Tarihçi yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Osmanlı Türkçe-
sinin yabancı dil gibi algılanmasıyla ilgili olarak şunları
söylemiştir: “Osmanlıca öyle Fransızca ve Rusça gibi
ayrı dil olarak anlaşılamaz, Arap harfleriyle yazılan bir
Türkçedir. Her dil asırdan asıra bazı değişiklikler geçirir
ama bu durum ayrı bir dilden söz etmeyi gerektirmez.
Nihayet anneannemizle dedemizin mektuplaşma di-
lidir. Birçoğumuzun bu mektupları okutmak için ümmi
köylüler gibi adam aradığı gerçektir.”
Türkçe, tarihî seyri içerisinde başka dillerden -İslam
dini ortak payda olduğu için özellikle de Arapça ve
Farsçayı kullanan milletlerin dillerinden- etkilenmiştir.
Bu etkileşim sonucu Osmanlı Türkçesinde, İslam mede-
niyetine ait Arapça ve Farsça asıllı kelime ve terkipler
kullanılmış ancak bunların çoğu, zamanla Türkçeleş-
Bir hatt-ı hümayun belgesi
miş veya yeni anlamlar kazanmıştır.
Osmanlı Türkçesinde çok sayıda Arapça ve Farsça
unsurun bulunması, Osmanlıcanın Türkçe, Arapça ve
Farsçadan oluşmuş ayrı bir dil gibi algılanmasına da
sebep olmuştur. Şemseddin Sami, Lisan ve Edebiya-