Page 12 - Tezhib 5. Ünite

5. ÜNİTE

4. Zencereğe Cetvel ve Kuzunun Uygulanması
Tezhib sanatında hat yazılarının etrafına altınla, iç ve dıştakiler ince, ortadaki kalın
olmak üzere “cetvel” adı verilen çizgiler çizilir. Cetvellerin başlıca amacı yazıya sınır
1
oluşturup göze ferahlık vermesi ve iki desen arasında ayırıcı eleman olmasıdır.

Cetvelin sağına ve soluna çizilen ince cetvel, “kuzu” olarak isimlendirilir. Eskiden
yazma eserlerde cetvel işlerini “cetvelkeş” adı verilen kişiler yapardı. Değişik sayı ve
kalınlıklarda olabilen cetveller, üzerine uygulanan kenar sularına göre de isim alırlar:
zencerek, münhani, bitkisel desenli kenar suları, tezhib zencerek vb. ayrıca iç pervaz ve
ara pervaz vb.

Cetvel çekerken kullanılan malzemeler milimetrik aydınger kâğıdı, cetvel, gönye, trilin,
rapido kalemi, altın yaldız ve guaj boyadır.

1) Cetveller

2) Trilin 3) Rapido kalemleri

1 M. Zeki Pakalın. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1983, s. 263.

148