Page 22 - Temel Dini Bigiler İslam-2 Lise 3. Ünite

3. ÜNİTE

Çevremizde bulunan görkemli tarihi camiler, çeş- BİLGİ KUTUSU
meler, vakıflar, bazı hastaneler ve okullar birer sadaka-i
cariyedir. Bugün bile milyonlarca Müslüman’ı kendine Müslüman bir kişinin insanlığın
çeken Süleymaniye Camii, Selimiye Camii gibi şaheserle- yararlanması için ortaya koy-
duğu keşifler ve bilimsel çalış-
rin inşa edilmesini sağlayan şey sadaka-i cariye bırakma
malar
arzusudur. Sadaka-i cariyelerin devamlılığını sağlamak
İnsanlığın yararına sunulan
için oluşturulan kurumlara ise vakıf adı verilir. Hayır va-
cami, okul, hastane, bilimsel
kıfları bu şekilde adeta iyiliğe bekçilik eden kurumlardır. araştırma merkezleri gibi ku-
İslam medeniyeti bir vakıf medeniyetidir. Büyük şehir- rumlar
lerden en küçük köy ve mahallelere kadar bu anlayışı İnsanlara faydalı hayırlı Müs-
görmek mümkündür. lümanlar yetiştirmek de sada-
ka-i cariyedir.
Bir insanı, bir toplumu ayakta tutan şey sevgidir.
Atalarımız bu amaçla fakirleri evlendirmek, sokak hay-
vanlarını besleyip korumak ve hatta göçmen kuşların NOT EDELİM
tedavisi için bile vakıflar kurmuşlardır. İletişim imkânla- Hanefi mezhebinde;
rının, internetin, sosyal medyanın bu kadar geliştiği gü-
_ Altın ve gümüşten yapılmış
nümüzde bu tür iyilikleri yapmak daha da kolaylaşmış- süs eşyaları zekâta tabidir.
tır. Gelişen teknolojiyi büyüklerinden daha iyi takip eden
_ Bütün toprak ürünleri zekâta
çocuk ve gençlerin, internet ve sosyal medyayı kulla- tabidir.
narak yapacağı iyilikler de birer sadaka sayılır. Bu iyilik
_ Hem madenler hem de eski
projeleri insanlara fayda vermeye devam ettiği sürece devirlerde yer altına gömülüp
de sadaka-i cariye olarak sahiplerine sevap kazandırır. gizlenen her çeşit kıymetli eşya
Bizler de sadaka-i cariye bırakmak için atalarımız gibi zekâta tabidir.
çaba göstermeliyiz. - Bal onda bir nispetinde
zekâta tabidir.
NOT EDELİM (TDV İslam İlmihali C 1, s. 441-450)
Şafiî mezhebinde;

- Çocuk ve aklî dengesi yerinde olmayanın ma- DÜŞÜNELİM
lından da zekât verilir.
- Sebzelerin zekâtı verilmez.

- Balın zekâtı verilmez.
- Kadının ziyneti zekâta tabi değildir.
- Altın ve gümüş dışındaki madenlerin zekâtı
verilmez.

- Kadın zekâtını kocasına verebilir.
- Zekât nisabı hesaplanırken borçlar nisaptan
düşülmez (mahsul zekâtı hariç).
Siz ne tür bir sadaka-i cariye

(Burhanuddin Merginâni, Hidaye Tercümesi, İslam Fıkhı, bırakmak istersiniz? Düşününüz.
(Terc: Ahmet Meylani) C 1, s.216-238.)

91