Page 3 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

4. Ünite GÜNCEL DİNÎ MESELELER

1. DİNÎ MESELELERİN ÇÖZÜMÜNDE TEMEL İLKE VE YÖNTEMLER

Günlük yaşamda dinen meşru olduğundan emin olamadığınız durumlarda
tavrınızı neye göre belirlersiniz?

İnsan, yeryüzündeki tüm canlılardan farklı
olarak yüksek bir idrak kabiliyetine sahip olarak
yaratılmıştır. Düşünür, sorgular, araştırır ve üre-
tir. Davranışlarını neticeleriyle birlikte değerlen-
dirip hayatına yön verir. Bu nedenle ilahi hitaba
mazhar olmuştur. Din, insanın yaratılıştan sahip
olduğu üstün özelliklerini kemale erdiren, onun
en şerefli mahluk olmasını sağlayan bilgiler içe-
rir. Bu yönüyle din, insanın tamamlayıcısıdır.
Gelişen ve değişen dünyada, gıda
maddelerinden sağlık ve tıp alanına kadar
birçok sahada, geçmişte karşılaşılmayan ve bu
nedenle hükmüne Kur’an ve sünnette doğrudan
rastlanamayan birtakım meseleler ortaya 12.1.1. İnsan düşünen, araştıran ve
çıkmaktadır. Bu meselelerin çözümlenmesi, sorgulayan bir varlıktır.
Müslümanların dinlerine uygun yaşayabilmeleri
için büyük önem taşımaktadır. Dinî meselelerin çözümü yani Müslümanların bireysel ve
toplumsal davranışlarının dinle bağlantısı, ictihat yoluyla sağlanmaktadır.

NOT EDELİM

İctihat kelimesi sözlükte herhangi bir işi gerçekleştirme yolunda olanca gücü harcamak
anlamına gelmektedir. Terim olarak ise; Kur’an, sünnet ve icma ile hükmü açıkça ortaya
konulmamış, dinî bir meselenin hükmüne ulaşmak için müçtehidin elinden gelen çabayı
sarf etmesidir. Kur’an ve sünnet gibi delillerden dinî hükümler ortaya koyabilme bilgi ve
becerisine sahip kimseye müçtehid denir.

(bk. İbn Manzûr, Lisânu'l-Arab, C 3, s. 133-134.)

Dinî meselelerin çözümü yani Müslümanların bireysel ve toplumsal davranışlarının
dinle bağlantısı, ictihat yoluyla sağlanmaktadır. Dinî sorunları çözümleme yöntemi olan
ictihat faaliyetlerinde müçtehidlerin (İslam bilginlerinin) haklarında ictihad edilebilecek ve
edilemeyecek olan konuları bilmesi gerekmektedir. Zira iman esasları, ahlak ilkeleri, ibadetler
gibi zarûrât-ı diniyye adı verilen kesin hükümler ictihada konu olamaz. İctihad daha çok
hakkında hüküm bulunmayan konularda yapılır.
Farz, vacib, sünnet, haram, helal, mekruh gibi dinî hükümlerin başlıca kaynakları Kur'an
ve sünnettir. İslam alimleri bir meselenin hükmünü öğrenmek için öncelikle Kur’an’a müracaat

98