Page 5 - 10. Sınıf Peygamberimizin Hayatı 1. Ünite

BİRİNCİ ÜNİTE

dünya ve ahiret hayatına zarar veren kibir yerine tevazu sahibi olmalarını istedi. Allah Resulü
her konuda olduğu gibi tevazu konusunda da dengeyi gözetirdi. Resulullah tevazu ile hareket
ederken toplumda kendini küçük düşürmez, kibirlenmez, onurlu ve vakarlı davranırdı. Böyle-
ce Sevgili Peygamberimiz tevazunun; hor ve hakir görülmek olmadığını ifade ederek insanları
mütevazı olmaya davet etmiştir.

1.2. Peygamberimizin Edep ve Hayâsı

14
Hayâ kelimesi sözlükte; utanma, mahcubiyet, ar, namus anlamlarına gelmektedir. Bu
kelime terim olarak; kişinin çirkin, kötü işlerden sakınması, çekinmesi ve bu işleri terk etmesi
anlamında kullanılır. Hayâ duygusunun gerektirdiği şekilde hareket etmeye ise edep denir. 15

16
Yüce Allah, insanı en güzel bir şekilde yaratmıştır. Böylece insan, özü itibariyle güzel-
liğe ve iyiliğe meyillidir. Hayâ duygusu da insanın güzel yaratılışını tamamlayan en önemli ah-
laki değerlerden biridir. Hayâ, sahibini Allah’a (c.c.) ve insanlara karşı çirkin işlerden koruyan
bir duygudur. Dinin, aklın ve adaletin hoş karşılamadığı kötü davranışları yapmaktan insanı
alıkoyar.
Hayâ, insanlara hayrı ve güzel ahlakı
tavsiye ederek örnek olan peygamberlerin
ortak özelliklerinden biri olmuştur. Sevgi-
li Peygamberimiz “İnsanların Hz. Âdem’den
(a.s.) beri süregelen sözlerinden biri ‘Utan-
17
mazsan dilediğini yap!’ sözüdür.” buyurarak
bu gerçeği ifade etmiştir. Peygamberler, güzel
ahlakın vazgeçilmez bir unsuru olan hayâyı,
utanma duygusunu, ümmetlerine öğrettiler.
Görsel 1.3: Edep ya hû!
Böylece peygamberler, insanların iyi bir kul
ve salih bir insan olmalarını sağladılar.

Yorumlayalım

“Hayâ imandandır.” (Buhârı�, İ�man, 12.)
Hadisinde ifade edilen hayâ ile iman arasındaki bağlantıyı arkadaşlarınızla yorumlayınız.

İ�nsanın fıtratında olan ve dinimizde de önemli yeri bulunan hayâ, Yaratan’a (c.c.) ve
yaratılmışlara yönelik olmak üzere iki şekilde incelenir.
İ�nsan, öncelikle kendisini yaratan ve her an gören Allah’a (c.c.) karşı hayâ sahibi olma-
18
lıdır. Çünkü biz Allah’ı (c.c.) görmesek de Allah (c.c.) bizi görmektedir. Peygamber Efendimiz
14 Şemsettin Sami, Kamus-i Türki, s. 562.
15 Rağıb el-İsfahani, Müfredat, s. 460.
16 bk. Tin suresi, 4. ayet.
17 bk. Ebu Dâvud, Edeb, 6. 15
18 bk. Buhârı�, iman, 1.