Page 8 - Kur'an-ı Kerim 8. Sınıf Tecvid Bölümü

AÇIKLAYALIM - YORUMLAYALIM

ِ
ِ
ِ
ِ
ٍفخ هبر ءآمسلا نم ياياو
َ
َ َّ َ
ُ َّ َ
ّ َ َّ َ
Yukarıdaki kelimelerde bulunan vakıfların nasıl olacağını örnekteki gibi açıklayınız ve
kelimeleri tecvidli olarak okuyunuz.
Vakıf (Durak) İşaretleri
Kur’an-ı Kerim okurken nerede vakfedileceğini/durulacağını bilmemizi kolaylaştırmak için Kur’an kıra-
atında vakfedilecek/durulacak yerleri gösteren bazı işaretler vardır. Ayet sonlarında ve kelimelerin üzerinde

bulunan bu küçük işaretlere vakıf işaretleri denir.
Vakıf işaretleri konusunda ilk defa Muhammed b. Tayfur es-Secâvendî (560 H/1165M) tarafından bir

çalışma yapılmış ve م ط ص ز ج harfleriyle Kur’an'daki vakıf/durak yerleri işaretlenmiştir. Daha sonra bazı

harflerin ilavesiyle son şeklini alan vakıf işaretleri Müslümanlar arasında yayılmış ve kabul görmüştür. Günü-
müzde, Müslümanların elindeki Mushaflarda bulunan vakıf işaretlerine Muhammed b. Tayfur es-Secâven-
dî’nin ismine atfen “secâvendler” denilmektedir. Şimdi her birinin bir anlamı olan bu vakıf işaretlerini kısaca
tanıyalım: 1

1. Lâzım Vakıf (م): Bu işaret görüldüğünde durmak gerekir. Durulmadığında anlam bozulabilir.

2. Mutlak Vakıf ( ط ): Durulmasında bir sakınca yoktur, durma ihtiyacı varsa durulabilir. Anlam yönün-
den birbirinden bağımsız olan yerlerde bulunur.

3. Caiz Vakıf ( ج ): Bu işaret görüldüğünde durulabilir veya geçilebilir. Ancak durmak daha uygundur.

4. Mücevvez Vakıf ( ز ): Bu işaret görüldüğünde durulabilir veya geçilebilir. Ancak geçmek daha uygun-
dur. Durulduğu zaman geriden almaya gerek yoktur.

5. Murahhas Vakıf ( ص ): Bu işaret görüldüğünde nefes yetmezse durulabilir. Ancak geçmek daha uy-
gundur. Durulduğu zaman geriden almaya gerek yoktur.

6. Lâ Vakfı ( ل ): Bu işaret anlam yönünden birbirine bağlı olan yerlerde bulunur. Bulunduğu yerde dur-
mak uygun değildir. Durulduğunda geriden başlanarak devam edilir. Ancak la ( ل ) işareti ayet sonunda ise
geriden alıp devam etmeye gerek yoktur. 2

7. Kıf ( فق ): Bu işaret görüldüğünde durulabilir veya geçilebilir. Ancak durmak daha uygundur.

8. Sılî (لىص ): Bu işaret görüldüğünde durulabilir veya geçilebilir. Ancak geçmek daha uygundur.

1 Abdurrahman Çetin, Kur’an Okuma Esasları, s. 258.
2 Fâtiha suresinin ۙمِهيَلع تمعنَا ني ۪ ذَّلا َطارص ifadesini müstakil ayet kabul edenler vardır. Bu sebeple, ۙمِهيَلع lafzında durulduğunda geriden başlamaya
ِ
ْ ْ َ
َ
ْ ْ َ َ ْ َ ْ َ
gerek yoktur.
77