Page 7 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

Helal yedirme, içirme, giydirme, barındırma, güzel bir ad koyma, iyi eğitim almasını sağ-
lama, meslek edindirme, evlendirme, güzel ahlakı benimsetme vb. çocuğun anne baba
üzerindeki haklarıdır. Hz. Peygamber konunun önemine dikkat çekmek için “Hiçbir baba,
evladına güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermemiştir.” buyurmuştur.
20
İslam dini, ebeveynlerin görev ve sorumluluklarını belirlediği gibi; çocukların görevlerini
de belirlemiştir. Çocuğun anne babasına iyi davranması, aile bireyleri ile iyi geçinmesi,
ev işlerinde aile bireylerine yardımcı olması, onların kendisi için sağladığı maddi ve ma-
nevi imkânlara minnet duyması, eğitimiyle ilgili çaba sarf etmesi, aile içi problemlerde
21
yapıcı rol üstlenmesi başlıca görevlerindendir. Nitekim Kur’an’da şöyle buyrulmaktadır:
“Biz insana, anne babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Çünkü anası onu nice
sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içinde olur. (İşte bunun için)
önce bana, sonra da ana babana şükret diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Dönüş ancak
banadır.”
22

2. DİN, KÜLTÜR VE SANAT

“Estetik değerlere sahip eserler” denildiğinde aklınıza İslam medeniyetinden
hangi örnekler gelmektedir?

Sanat, Arapçada kelime olarak “yapmak, etmek”, “işinde mahir olmak” anlamlarına gelir.
Terim olarak ise “maddî veya zihnî bir iş ve çabada izlenen düzenli ve özel yol, yöntem”
diye tarif edilmiştir. İslam sanat eserleri İslam inanç ve hayat tarzlarının en somut göster-
gesidir. 23

Medeniyet; bir milletin örf, âdet, dil, din vb. unsurlarının etkisiyle oluşmuş sanat, giyim
kuşam, edebiyat, mimari, müzik vb. alanları içeren, toplumların yaşamına dair geniş bir
yapıdır. Medeniyet, insanlığın maddi yönünü, kültür ise manevi yönünü temsil eder. Kül-
türün medeniyetle münasebeti ruhun bedenle olan münasebetine benzer. Kültür, dinî ve
ahlaki eğitim ve öğretimin tesiri altında gelişen fikirler ve ideallerden oluşur.
24
İslam, kendine özgü bir medeniyet inşa etmiştir. Bu medeniyetin inşasının temelinde
Kur’an ve Hz. Peygamber yer almaktadır.

Hz. Peygamber döneminde ve sonrasında
İslam dünya üzerinde hızla yayılmıştır.
Bunun sonucunda İslam farklı kültür ve
milletlerle karşılaşmıştır. Bu süreçte
İslam’ın temel prensibi; kendi inanç ve
ibadet dünyasıyla çatışmayan gelenek ve
göreneklere dokunmamak olmuştur. Çünkü
İslam bunları zenginlik olarak görür.

İslam dini yayılış sürecinde pek çok kültürle Görsel 3.4: Tac Mahal, Hindistan.
karşılaşmıştır. İslam ulaştığı her coğrafyanın

20 Tirmizî, Birr, 33.
21 Mustafa Çağrıcı, Anahatlarıyla İslam Ahlakı, s. 216-229.
22 Lokmân suresi, 14. ayet.
23 Turan Koç, “Sanat”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 36, s. 93.
24 Celal Kırca, Kur’an ve Fen Bilimleri, s. 99.
64