Page 14 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 1. Ünite
P. 14
ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER (İSLAM 1)
2.3. Hak ve Adaleti Gözetme
Yakın bir arkadaşınızla bir başkası arasında çıkan anlaşmazlıkta haksız olan
arkadaşınız olsa nasıl davranırsınız?
Hak; yerindelik, gerçeğe uygunluk, pay ve emek karşılığı alınan ücret gibi anlamlara gelir.
Gündelik kullanımlarına bakıldığında hak kelimesinin kul hakkı, ana-baba hakkı, hak etmek, hak-
kını vermek, hakkını helal etmek, haksızlık etmek gibi farklı şekillerde kullanıldığı görülür. 23
Adalet ise, hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetmek, herkese hakkını vermek, bir şeyi
olması gereken yere koymak, ölçülü ve dengeli davranmak anlamlarına gelir. Adaletin zıddı olan
zulüm ise zorbalık, haddi aşmak, haksızlık etmek ve başkasının hakkını yemektir. 24
Hak ve adalet, toplumsal hayatın temel ilkelerindendir. Hak ve adalet konusunda titizlik gös-
termek birey ve toplum açısından huzurlu olmanın önemli bir şartıdır. Çünkü bir toplumda işler,
yapılması gerektiği gibi yapılmaz, iş bilenlere teslim edilmez ve hak edenin hakkı verilmezse o
toplumda birlik, beraberlik ve düzen bozulur. Birey ve toplumun huzuru için Müslüman; ailesine,
arkadaşlarına, komşularına, hayvanlara ve doğal çevreye karşı hakkaniyetli ve adaletli olmak
zorundadır.
Dinimiz hak ve adalete çok büyük önem BİLGİ KUTUSU
vermiştir. Bunu Kur’an-ı Kerim’de ve Peygambe-
rimizin davranışlarında görebiliriz. Kur’an-ı Ke- el-Adl: Allah’ın (c.c.) güzel isimlerinden birisi-
rim’de adaletten bahseden bir ayette Yüce Allah dir. Çok âdil, asla zulmetmeyen, hakkaniyetle
şöyle buyurur: “Allah, size emanetleri mutlaka hükmeden anlamına gelir.
ehline vermenizi, insanlar arasında hükmet-
tiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emre-
der…” Hak ve adaleti ilke edinen Peygamber
25
Efendimizin uygulamalarına baktığımızda pek
çok örnekle karşılaşırız. Örneğin, hicret sonra-
sı Medine Sözleşmesi’yle şehirde yaşayan tüm
dini grupların haklarını güvence altına alması
bunlardan birisidir. Bu anlaşma ile din, dil ve ırk
ayrımı gözetmeksizin herkese hak ve adalet öl-
çüleri içinde davranılmıştır. Peygamberimiz bu
uygulamasıyla toplumsal barışı ve huzuru sağ-
lamaya çalışmıştır.
Sosyal hayatın dirlik içinde olması, sorun-
ların hukuk yoluyla çözülmesine bağlıdır. Dinimi-
ze göre haksızlığa uğrayan bir kişinin, hakkını
almak için karşı tarafa yönelik bizzat kendisinin
cezalandırma girişiminde bulunması doğru değildir. Böyle bir durumda toplumda kargaşa ve dü-
zensizlik çıkar. Bu yüzden, adaletin yerine getirilmesi için suçluların cezalandırılması hukuk ku-
rumları vasıtasıyla gerçekleşmelidir.
23 bk. MEB Dinî Terimler Sözlüğü, s. 114. 25 Nisâ suresi, 58. ayet.
24 bk. MEB Dinî Terimler Sözlüğü, s. 4.
24
