Page 8 - Kur'an-ı Kerim 12. Sınıfı Tecvid Bölümü
P. 8

Kur’an-ı Kerim’i Güzel Okuma

Vakıf (Durak) İşaretleri

Ayet sonlarında ve kelimelerin üzerinde bulu- BULALIM

nan küçük harflere vakıf işaretleri denir. Kur’an-ı                                                                               ‫ج ز ص ط م قف ع‬
Kerim okurken nerede vakfedileceğini tam olarak
bilmek için iyi bir Arapça ve Kur’an bilgisine sahip                                                                    Kitabınızın “Yüzünden Okunacak Sureler”
olmak gerekir. Bu da herkes için mümkün değildir.                                                                       bölümünden yukarıdaki vakıf işaretlerini
Bu sebeple Kur’an kıraatında vakfedilecek yerleri                                                                       bulunuz ve bu duraklarda nasıl okunacağını
gösteren bazı işaretlerin konulmasına ihtiyaç du-                                                                       açıklayınız.

yulmuştur.

Vakıf işaretleri konusunda ilk defa Muhamed bin Tayfur es-Secâvendî (560 H/1165M) tarafından

bir çalışma yapılmış ve ‫ ج ز ص ط م‬harfleriyle vakıf yerleri işaretlenmiştir. Daha sonra bazı harflerin

ilavesiyle son şeklini alan vakıf işaretleri Müslümanlar arasında yayılmış ve kabul görmüştür.

    Günümüzde Müslümanların elindeki Mushaflarda bulunan vakıf işaretlerine Muhammed binTay-

fur es-Secâvendî’nin ismine atfen “secâvendler” denilmektedir. Her birinin bir anlamı olan bu vakıf

işaretlerini kısaca tanıyalım:1

‫م‬1. Lâzım Vakıf ( ): Durmak gerekir. Durulmadığında anlam bozulabilir.

‫ط‬2. Mutlak Vakıf ( ): Durmak için şartlar uygundur. Mana yönünden birbirinden bağımsız

olan yerlerde bulunur.

‫ج‬3. Caiz Vakıf ( ): Durulabilir veya geçilebilir. Durmak daha uygundur.

‫ز‬4. Mücevvez Vakıf ( ): Durulabilir veya geçilebilir. Geçmek daha uygundur.

‫ص‬5. Murahhas Vakıf ( ): Nefes yetmezse durulabilir. Geçmek daha uygundur.

‫لا‬6. Lâ Vakfı ( ): Anlam yönünden birbirine bağlı olan yerlerde bulunur. Durmak uygun değildir.

‫لا‬Durulduğunda geriden başlanarak devam edilir. Eğer la ( ) işareti ayet sonunda ise geriden alıp

devam etmeye gerek yoktur.2

‫قف‬7. Kıf ( ): Durulabilir veya geçilebilir. Durmak daha uygundur.

8. Sılî ( ‫) صلى‬: Durulabilir veya geçilebilir. Geçmek daha uygundur.

   ‫ع‬9. Ayn ( ): Ayet sonlarında bulunur. Bir konunun bittiğini ve yeni bir konunun başladığını ifade

eder. Namazda okurken ayn işaretinin olduğu yerde rükûa gitmek daha uygundur. Aşır olarak tercih

edilen bölümlerde ayn duraklarını dikkate almak konu bütünlüğü açısından uygun olur.

   ‫ك‬10. Kef ( ): Kendisinden önceki durak işaretiyle aynı hükmü taşır.

    11. Muâneka Vakfı ( ) ( ): Birbirine yakın yerlerde iki ayrı yere konulan üçer noktadan ibaret-

tir. Bu işaretlerin bulunduğu yerlerden yalnız birinde durulabilir.

1. Abdurrahman Çetin, Kur’an Okuma Esasları, s. 258.
2. Fâtiha suresinin     ‫َعلَ ْي ِه ْم‬                 ‫الَّ ۪ذي َن‬  ‫ِصرَا َط‬  ifadesini  müstakil  ayet  kabul  edenler  vardır.  Bu  sebeple,     ‫َعلَ ْيهِ ْم‬  lafzında  durulduğunda  geriden  başlamaya
gerek yoktur.        ۙ                 ‫اَ ْنعَ ْم َت‬                                                                                           ۙ

                                                                                                               77
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12