Page 3 - Ebru 7. Ünite

EBRU SANATINDA AKKASE

Tülay TOĞAL : Akkase Çalışması
1. Akkâse Ebrunun Yapılışı

Akkase ebru yapılırken kullanılan en önemli malzeme nedir?

Aynı kâğıda birden fazla ebru alınarak yazı veya desen elde edilen ebru çeşididir.
İlk olarak zemine hafif bir ebru yapılır. İstenen şekil dış sınırlarından zemin ebrusunun
üzerine aktarılır. Desenin içi Arap zamkıyla hazırlanmış sıvıyla kapatılır. Kâğıt ikinci kez,
bu sefer daha koyu bir renkle ebrulandığında arap zamklı kısım boyayı emmeyeceğinden
desen açık renkli ebrulu olarak ortaya çıkar. Desenin içi değil de dışı zamklanırsa bu defa
desenin içi koyu dışı açık renkte olacaktır.

Necmeddin Okyay tarafından geliştirilen bu Arap zamklı
metot, yeni malzemelerin ortaya çıkmasıyla kullanılmaz
olmuştur. Bu gün bizler aynı işlemi şablonlama metoduyla
yapmaktayız. İstenilen desenin (hat, minyatür veya desen
olabilir) kâğıttan kesilerek şablonu çıkarılıp, hafif zeminli
ebrunun üzerine yarı yapışkanlı spray yapıştırıcılarla
yapıştırılıp tekrar ebrulanarak şablon söküldüğünde akkâse
tamamlanmış olur. Şablonun erkek veya dişi kullanımına
göre desenin içi-dışı, koyu-açık yapılabilir. Şablonlama
tekniğinde birden fazla şablon kullanılarak üç-dört renkli
akkâseler yapılabilir.
Genellikle hüsn-i hat yazılarının tercih edildiği akkâse
ebruda hat yazılarının şablonu, kalem hakkına riayet
edilerek çok dikkatli çıkarılmalıdır. Kalem hakkı çizginin
ruhudur. Şablonlar ya bizzat hattat tarafından çıkarılmalı, buna imkân yoksa kesilen
şablonlar bir hattatın tasdikinden geçirildikten sonra kullanılmalıdır. Şablonu çıkarılacak
yazılar celî (iri) yazılardan seçilmeli, ince detaylı yazılardan uzak durulmalıdır.

125