Page 21 - 9. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 5. Ünite

5. Ünite GÖNÜL COĞRAFYAMIZ

Ezher Camii ve medresesi Fâtımîler tarafından kurulan önemli bir ibadet ve eği-
tim merkezidir. Ayrıca Kahire’deki Fâtımî sarayında büyük bir kütüphane kurulmuş,
1004 yılında Kahire’de tesis edilen Dârü’l-Hikme’de felsefe, mantık, matematik, tıp
gibi ilim dallarında pek çok çalışma yapılmıştır.
7
BİLGİ KUTUSU

Ezher Medresesi
(Üniversitesi) İslâm
dünyasının hâlen ayakta
olan en eski eğitim
kurumudur. Günümüzde,
dünyanın pek çok yerinden
insanlar ilim tahsili için
buraya gelmektedir.

Ezher Medresesi (Kahire, Mısır)

Osmanlı devrinde Mısır’daki eğitim ve öğretim faaliyetleri mektep ve medrese-
lerde devam etmiştir. Osmanlı döneminde Mısır’da medreselerdeki kütüphanele-
rin yanında çok sayıda özel kütüphane de vardı. Bunlar halk kütüphanesi işlevi de
görüyordu.
8
Günümüzde Afrika’nın kuzeyi ve doğusu Müslümanların yoğun olarak yaşadığı
yerlerdir. Örneğin Mısır, Libya, Tunus, Cezayir, Fas, Sudan ve Somali gibi ülkelerin
nüfusunun tamamına yakını Müslümandır. Bunun yanında Mali, Nijer, Çad, Senegal
ve Gine gibi ülkeler de nüfusunun yarıdan fazlasının Müslümanlardan oluştuğu ül-
kelerdir.

Endülüs

Endülüs, İber Yarımadasına (İspanya ve Portekiz) Müslümanlar tarafından verilen
isimdir. En önemli şehirleri, Kurtuba, Gırnata ve İşbiliye’dir. Yarımadanın fethi 8.
yüzyılda Emevi komutanlarından Tarık b. Ziyad tarafından başlatılmıştır. Bölge 15.
yüzyılın sonuna kadar İslam medeniyetinin Avrupa’daki merkezi olmuştur. Pek çok
mimari ve ilmî eserin hayat bulduğu bölge, ortaya çıkan iç karışıklıklar sebebiyle
çok sayıda devlete bölünmüştür. Son olarak 1492’de Beni Ahmer Devleti’nin de
yıkılmasıyla burada İslam hâkimiyeti son bulmuştur.
Hristiyanların bölgeye hâkim olmasından sonra Endülüs’teki İslam medeniyeti-
ne ait izler silinmiş, eserler yok edilmiş, camiler kiliseye çevrilmiştir. Müslüman-
ların burada yaşaması da mümkün olmamıştır. Buradan ayrılmak zorunda kalan
Müslümanlar ve Yahudiler Osmanlı gemileriyle Anadolu ve Afrika’ya taşınmıştır.

7 bk. Cengiz Tomar, “Mısır”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 29, s. 575.
8 bk. Hilal Görgün, “Mısır”, TDV İslam Ansiklopedi, C 29, s. 577-584.
124