Page 10 - 12. Sınıf Peygamberimizin Hayatı 1. Ünite

20 21
Peygamberimize İtaat Peygamberimize İtaat

3. İslam’ı Anlama ve Yaşamada Sünnetin Yeri ve Önemi
Dinimizde Kur’an-ı Kerim’den sonra gelen ikinci kaynak, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) sün-
netidir. Sünnetin sözlük anlamı tutulan yol, gidişat ve davranış demektir. Dinî bir terim olarak
ise “Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sözleri, davranışları, onayları, farz ve vacibin dışındaki tavsiyeleri,
öğütleri ve Kur’an-ı Kerim’den anladığı şeyleri hayatında yaşama biçimi”dir. Peygamber Efendi-
12
mizin (s.a.v.) sünneti, Allah’a (c.c.) iman edip onun rızâsını isteyen, dünya ve âhirette lutfedeceği
emsalsiz nimetlere mazhar olmayı umanlar için bir müjde niteliğindedir.

ٰ
ُٓ ْ ُ َ َ َ ُ َّ ُ َ َ َ ّٰ ُ َ ُٓ َ َ َّ َ ُّ َٓ
َ
اولِطبت لو لوسرلا اوعي۪طاو للا اوعي۪طا اونما ني۪لا اهيا اي

ْ ُ َ َ ْ َ
33 مكلامعا

“Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, resule itaat edin ve yaptıklarınızı
boşa çıkarmayın.”

(Muhammed suresi, 33. ayet.)

Kur’an-ı Kerim, dinin temel hükümlerini belirler, sünnet ise bu hükümlerin nasıl uygulana-
cağını gösterir ve müminlere rehberlik eder. Sünnetin bu özelliği Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bütün
davranışlarında açıkça görülür. Örneğin Kur’an-ı Kerim’de namazın farz olduğu bildirilir, nasıl kılı-
nacağı Peygamberimizin (s.a.v.) uygulamalarıyla belirlenir. Aynı şekilde hac ibadeti emredilir. Hac-
cın edasına dair hükümler Peygamberimizin (s.a.v.) uygulamalarında görülür. Oruç, zekât ve diğer
ibadetlerde de durum böyledir. Bu nedenle o, Kur’an’da yer alan emir ve yasakların uygulanışını
göstererek öncelikle ashabına sonra da tüm insanlara örnek olmuştur. Onun bu örnekliği bazen
13
Kur’an’da hükmü açıkça belirlenmemiş bir konuda hüküm koymasıyla gerçekleşir. Bu hükümse
tıpkı Kur’an ayetlerinde olduğu gibi inananların yararına yöneliktir. Yapılması ve kaçınılması gere-
ken durumları belirler. Böylece müminlerin dünya ve ahiret hayatında sıkıntıya düşecekleri dav-
ranışlardan korunmalarını, mükâfat kazanacak davranışlara yönelmelerini sağlar.
Peygamber Efendimizin (s.a.v.) sünneti, İslam dininin hükümlerinin doğru anlaşılabilmesi ve
yaşanabilmesi adına birçok konuda insanlar için yol gösterici niteliktedir. Sözgelimi sünnet, put-
14
perestliğin yerine tevhidi, zulmün yerine adaleti, düşmanlığın yerine kardeşliği, sürtüşmenin ye-
rine dayanışmayı telkin eder. Savaşın yerine barışın hâkim olmasını hedefler. Doğruluk, nezaket,
güvenilirlik, müsamaha, diğerkâmlık ve cömertlik gibi ahlaki davranışların insanların temel özelli-
ği olmasını öğütler. Buna karşılık kan davası, gasp, soygun, şiddet, intikam almak, kin beslemek,
15
içki içmek, kumar oynamak, hırsızlık yapmak, yetim malı yemek, yalan söylemek, gıybet etmek,
bencillik yapmak, çekememezlik, koğuculuk gibi fert ve toplumun huzurunu bozan davranışları
yasaklar.

Sünnetin yol göstericiliği eğitim-öğretim, aile ve toplum yapısı gibi sosyal ve kültürel alan-
larda da kendini gösterir. Örneğin Peygamberimizin (s.a.v.) Medine’ye hicretten hemen sonra

12. Dinî Terimler Sözlüğü, s. 334.
13. bk. Buhârî, İ'tisâm, 2.
14. bk. Müslim, Hac, 412.
15. bk. Buhârî, İsti'zan, 47.